Gespleten gehemelte of lip bij honden (palatoschisis)

Laatste update: 29 mei 2022
hond met gespleten gehemelte palatoschisis

Een gespleten gehemelte bij honden is een complexe, aangeboren afwijking. Soms blijft het bij een spleet in de lip en gehemelte, soms zijn echter ook andere organen of ledematen aangedaan. Vroeger werd bij deze aandoening vaak voor euthanasie gekozen.

Tegenwoordig kan onze medische wetenschap echter veel meer rond het corrigeren van deze afwijking. Hoe komt je hond aan deze aandoening? En hoe wordt deze behandeld? Lees hier alles over een gespleten of open gehemelte bij de hond.

Wat is een gespleten gehemelte bij honden?

Een gespleten gehemelte bij honden komt regelmatig voor. Hierbij is tijdens de ontwikkeling van de pup het gehemelte niet helemaal dichtgegroeid. Zo is er een opening naar de neus ontstaan.

Hoe ontstaat deze opening?

Tijdens de embryonale fase bestaat de schedel uit verschillende platen. Op een zeker moment moeten de twee botten van de bovenkaak aan elkaar vastgroeien, ofwel fuseren. Bij deze afwijking blijft er echter ruimte over.

De opening kan variëren van een relatief klein gat, tot een opening in zowel het voorste als achterste gedeelte. Voorin de bek is het gehemelte hard en beenachtig. Achterin echter, is het zacht en gevormd door weefsel.

Dit splijten kan aan één zijde (unilateraal) of beide zijden (bilateraal) van de bek voorkomen.

De aandoening wordt ook wel palatoschisis genoemd. Het Griekse woord schisis staat voor een ‘spleet in de lip, kaak of het verhemelte’ van de patiënt. Palato betekent in dezelfde taal ‘gehemelte’.

Naast de afwijking in het gehemelte, kan ook een spleet in de bovenste lip voorkomen. We zien hierbij de volgende drie varianten:

  • Gespleten lip zonder gespleten gehemelte
  • Gespleten gehemelte zonder gespleten lip
  • Zowel een gespleten lip als gespleten gehemelte

Hoe komt je hond aan deze afwijking?

Oorzaken van een open gehemelte

Over het ontstaan van een gespleten gehemelte bij honden, ook wel open gehemelte genoemd, weten we nog maar weinig. Momenteel zien we echter dat in dezelfde bloedlijnen de aandoening regelmatig voorkomt. Daarom gaan we ervan uit dat erfelijke factoren een rol spelen bij deze afwijking.

Bij zo’n 8% van de honden is het open gehemelte een gevolg van een syndroom, wat misvorming in meerdere lichaamsdelen of organen met zich meebrengt.

Hiernaast zien we de aandoening geregeld voorkomen bij de volgende hondenrassen:

Symptomen van een open gehemelte

Een gespleten gehemelte bij honden zorgt vanaf jonge leeftijd voor een scala aan problemen. Daarom is het belangrijk dat de dierenarts bij de geboorte het mondje van de pup controleert.

Een gespleten voorlip is van buitenaf vaak goed waar te nemen. Een spleet in het gehemelte is echter minder goed te zien, vooral als de pup nog klein is en het gat niet groot.

De volgende signalen kunnen echter aangeven dat je hond hier last van heeft:

  • Achterblijvende groei
  • Algeheel ongemak
  • Gewichtsverlies
  • Lekken van melk of voedsel uit de neus
  • Moeite met drinken
  • Problemen met ademhalen
  • Problemen met slikken
  • Uitdroging
  • Veel kwijlen
  • Verminderde energie

Doordat de pup geen negatieve druk kan opbouwen in zijn bekje, kan hij niet goed aan de tepel of fles zuigen om melk te drinken. Hierdoor krijgt hij niet voldoende voeding binnen. Hiernaast kan de melk in de neusholte of longen terecht komen, wat voor irritatie en ontsteking kan zorgen.

Wanneer de opening niet behandeld wordt, heeft de hond verhoogd risico op:

  • Chronische verkoudheid
  • Gebitsproblemen zoals gaatjes
  • Middenoorontsteking
  • Teveel of te weinig tanden
  • Verkeerde plaatsing van de tanden

Door de opening loopt er vocht in de buis naar het middenoor, waardoor hier een ophoping en ontsteking ontstaat.

Diagnose en behandeling van een gespleten verhemelte

Bij het zien van de bovenstaande symptomen is het belangrijk om gelijk de dierenarts te waarschuwen. Eerst zal er een lichamelijk onderzoek plaatsvinden waarin met het gehemelte en de lip goed bekijkt.

Vervolgens kan er gekozen worden voor een CT-scan, die de schedel en de ernst van het probleem duidelijk in kaart kan brengen.

De dierenarts of KNO-specialist zal bepalen of de spleet gecorrigeerd kan worden. Soms is de opening te groot, wat teveel risico’s met zich meebrengt. In dit geval wordt de hond geëuthanaseerd.

Met mogelijke correctie van de lip wordt al in het eerste levensjaar van de hond gestart. Bij een eenzijdige spleet is één operatie nodig, voor een spleet aan beide zijden van de mond twee. Deze operaties worden doorgaans met tussenpoos van een maand uitgevoerd.

Het opereren van een gespleten gehemelte is helaas complexer. Hierbij worden de bovenste delen van de kaak gedicht. Dit kan echter meerdere operaties in beslag nemen.

Prognose voor je hond

Wanneer de operatie geslaagd is, zal de prognose voor je hond over het algemeen goed zijn. Het luistert echter heel nauw of de hond geopereerd kan worden c.q. de opening gecorrigeerd kan worden. Hiernaast kosten de operaties veel geld.

Vroeger werd daarom vaak gekozen voor euthanasie.

Gelukkig zit onze moderne gezondheidszorg niet stil en wordt er veel onderzoek gedaan naar het herstellen van deze afwijking bij dieren. De pup wordt tot een leeftijd van ongeveer 10 weken met voeden ondersteund en zal geopereerd worden zodra hij sterk genoeg is.

Hierna heeft de hond intensieve zorg nodig, maar kan bij een geslaagde correctie probleemloos door het leven.