Amputatie bij de hond

Een amputatie bij de hond klinkt ontzettend heftig. Heeft je hond nog wel een goed leven zonder poot of staart? En kleven er niet allerlei risico’s aan deze operatie?

Ook de nazorg van je dier heeft bij deze ingreep extra aandacht nodig. Hiernaast moet het baasje goed opletten om signalen van eventuele fantoompijn op te pikken. Je viervoeter kan hier namelijk veel last van hebben.

Wat is fantoompijn eigenlijk?

En kost deze operatie niet ontzettend veel geld?

In dit artikel beantwoorden we al je vragen over amputatie bij je hond.

Wat houdt een amputatie bij de hond in?

Een amputatie bij de hond kan de wereld even flink op zijn kop zetten. Bij deze speciale ingreep, wordt namelijk een (deel van een) lichaamsdeel permanent verwijderd. Denk hierbij aan een poot of staart, maar ook iets kleins zoals een teen.

Dit roept vragen op bij de baasjes of verzorgers.

Kan de hond na de amputatie nog wel normaal functioneren? Is de herstelperiode zwaar en pijnlijk? En welke nazorg heeft mijn hond nodig?

Hieronder zullen we al je vragen beantwoorden.

Waarom heeft mijn hond een amputatie nodig?

Een amputatie kan om veel verschillende redenen nodig zijn. Doorgaans wordt dit ingezet, om de kwaliteit van leven voor je hond te verbeteren of zijn overlevingskansen te vergroten. Denk hierbij aan trauma na een ongeluk, maar ook bij aantasting door bijvoorbeeld ziekte.

Een voorbeeld hiervan is een tumor in de poot. Rassen zoals de Flatcoated Retriever, Ierse Wolfshond en Leonberger staan er om bekend dat zij op hogere leeftijd verstoorde groei in het bot krijgen. Ook kunnen levensgevaarlijke tumoren in de teen voorkomen, zoals bijvoorbeeld bij de Dwergschnauzer het geval is.

Helaas kan ook verlamming tot noodzaak van amputatie leiden, wanneer de oorzaak in het aangetaste lichaamsdeel te vinden is. Trauma kan een hond oplopen door een ongeluk in bijvoorbeeld het verkeer, maar ook door een ernstig ontstoken (bijt)wond.

Of amputatie een optie is en succesvol kan verlopen, hangt af van waar in het lichaam het probleem zich voordoet.

Welke amputaties kennen we zoal?

Pootamputatie bij je hond

De meest bekende amputatie bij de hond, is die van de poot. Heftig, zul je denken. Want wat als je één van je vier steunpilaren moet missen?

Dan kun je toch niet meer lopen?

Wij mensen lopen rechtop, op twee benen. Raken we er één kwijt, dan moet ons hele lichaam overeind gehouden worden door één ledemaat. En dat blijkt vaak onmogelijk zonder extra hulp.

Daarom kennen wij kunstbenen en krukken om ons op de been te houden. Maar bij een hond, werkt dit anders.

De massa van de hond wordt gedragen door vier poten. De achterpoten maken stuwende en sturende bewegingen, terwijl de voorste poten het grootste deel (60%) van het lichaamsgewicht dragen.

Wanneer er één poot afgezet moet worden, zie je over het algemeen dat de overgebleven poot meer onder de massa gezet wordt. Om zo op centrale wijze het lichaam te dragen of te sturen.

De prognose van het afzetten van één poot is dan ook over het algemeen erg goed. Maar het is van groot belang dat de opties van tevoren goed afgewogen worden.

De amputatie is namelijk niet voor elk hondenlichaam mogelijk. Is je hond van een (zeer) groot ras? Of is hij te zwaar? Dan kan het zijn dat het lichaam na de amputatie teveel secundaire problemen krijgt, zoals slijtage.

Wordt de poot verwijderd door de aanwezigheid van een kwaadaardige tumor? Dan dien je eerst zeker te zijn dat deze narigheid zich niet verspreid heeft door het lichaam. Bij uitzaaiing wordt de hond alsnog erg ziek en kan komen te overlijden.

Zo ook bij verwijdering door schade of een aandoening. Eerst moet de dierenarts goed gecontroleerd hebben of de rest van het lichaam gezond en capabel genoeg is om de taak van het missende lichaamsdeel over te nemen. Bij bijvoorbeeld artrose of rugklachten kan dit voor problemen zorgen.

Wat als er twee poten geamputeerd moeten worden?

In zeldzame gevallen moeten er twee poten verwijderd worden bij de hond. Gelukkig betekent ook dit niet per se het einde van je viervoeter. We hebben hier namelijk wat op gevonden.

De hondenrolstoel!

Deze rolstoel bestaat uit een hangtuig, met een stabiliserend geraamte en twee wielen. Afhankelijk van de locatie van de geamputeerde poten, kan zo hun taak overgenomen worden door de wielen. Zowel bij voor- als achterpoten.

Deze rolstoel is een fijne, diervriendelijke optie om anders mandgekluisterde of geëuthanaseerde honden weer deel te laten nemen aan het dagelijks leven. Door de stevige constructie, kunnen ze zelfs over gras en zand prima voortbewegen. Het is even wennen, maar je hond heeft zó zijn draai gevonden wanneer de rest van zijn lichaam dit aankan.

Toch zien we van omstanders vaak negatieve reacties. Wees je hier als baasje van bewust. Sommige mensen vinden het zielig of zelfs overdreven om een hond deze manier van zorg te bieden.

Het is echter overduidelijk, dat een hond moeiteloos kan functioneren en opbloeien wanneer hij de kans op een hondenrolstoel krijgt. Is hij fysiek in staat zich aan te passen aan de situatie en krijgt hij voldoende begeleiding hierin, dan krijgt hij hierbij een tweede kans.

Die hij met beide poten zal aangrijpen!

Toch is het maken van deze keuze voor ieder baasje een persoonlijke kwestie. Blijf daarom altijd beleefd tegen elkaar en bedenk dat iedereen juist het beste voor zijn viervoeter wil. En nooit, ten koste van zijn welzijn.

Staartamputatie bij je hond

Ook de amputatie van de staart kan nodig zijn door een tumor, trauma of infectie. Vanuit praktisch oogpunt is dit minder ingrijpend dan de verwijdering van een poot. Toch kan je hond hiervan ondersteboven zijn.

En niet op de laatste plaats, omdat hij gewoon gewend is aan het feit om een staart te hebben. Waar is dat ding nu gebleven?

Hiernaast speelt de staart een rol in de communicatie tussen honden en stuurt hij bijvoorbeeld bij het zwemmen. Je hond zal dus een nieuwe manier vinden om deze dingen uit te voeren.

Wil je meer weten over de staart van je hond? Bekijk 15 leuke hondenstaart weetjes.

Operatie bij amputaties

Onze moderne geneeskunde in de dierenwereld heeft de afgelopen jaren grote sprongen gemaakt. Wat eens levensbedreigend leek, is nu een routineklus. Maar geldt dit ook voor het afzetten van een lichaamsdeel?

Het amputeren van een (deel van een) lichaamsdeel zal altijd specialistisch werk blijven. Dit heeft niet alleen te maken met de onomkeerbare gevolgen van de operatie, maar ook de mate waarin de amputatie uitvoert dient te worden. Soms is een deel van het ledemaat bijvoorbeeld nog bruikbaar.

De operatie moet uitgevoerd worden door een chirurg. Je dier zal eerst uitgebreid onderzocht worden, zodat de arts een inschatting kan maken van de mate en specifieke eisen van de amputatie. Wat kan blijven, wat niet en is dit een goede stap voor de gezondheid van het dier?

Bij de operatie zelf, wordt de hond onder narcose gebracht. Vaak is de chirurg enkele uren bezig met de operatie. Hierna wordt de hond overgebracht naar de uitslaapkamer met voldoende pijnstilling.

Welke nazorg heeft je hond na een amputatie nodig?

Wanneer je hond ontwaakt na de operatie, zal er een tijdje verwarring of zelfs paniek heersen. Het verwijderde ledemaat wordt gemist en de hond weet niet goed hoe hij hiermee om moet gaan. Het is dus belangrijk, dat de eigenaar hem hierbij begeleidt.

Stel de hond gerust en blijf kalm. Help hem in de komende weken zacht met overeind komen en moedig hem rustig aan om de nieuwe balans van zijn lijf te zoeken.

Zet de eerste dagen na de operatie het voedsel en drinken van de hond dicht bij hem in de buurt. Zo krijg je geen paniek, wanneer hij op een onbewaakt moment door de kamer gaat schuiven om bij zijn drinkbak te komen.

Hierbij kan hij zich verwonden, dus houd hem in de gaten en zet belangrijke spullen dichtbij.

Zorg voor een rustige, tochtvrije plek waar hij kan aansterken na de operatie. Hierbij is ook het juist toedienen van de pijnmedicatie belangrijk. Heeft je hond veel pijn, dan kost dit energie en zal zijn herstel benadelen.

Is het je hond gelukt om te gaan staan? Bouw dan lichamelijke activiteit heel langzaam op om overbelasting van de rest van het lichaam te voorkomen. Laat hierbij je hond geen wilde acties uithalen, dit kan schade aan de verse wond of de rest van het lichaam veroorzaken.

Heeft mijn hond fantoompijn?

Na een amputatie kan je dier een verstoorde perceptie hebben van het verwijderde lichaamsdeel. Het voelt bijvoorbeeld alsof de poot er nog is, terwijl deze in werkelijkheid weggehaald is. Dit kan voor verwarring zorgen.

Ook het lichaam snapt soms niet helemaal wat er aan de hand is na een amputatie. Hierdoor kunnen problemen zoals fantoompijn optreden. Dit is bij mensen een bekend verschijnsel en wordt ook bij dieren waargenomen.

Bij fantoompijn heeft je dier pijn aan het missende ledemaat. Dit komt voort vanuit de hersenen. Een deel hiervan was namelijk gewend om het missende lichaamsdeel aan te sturen, maar mist zijn taak.

Hierdoor wordt het gevoeliger voor prikkels (sensitisatie) en reageren ze extreem op prikkels van dichtbij gelegen gebieden. Deze prikkels worden vertaald naar pijn, waardoor er perioden van intense krampgevoelens, jeuk of steekpijn kunnen ontstaan.

Deze pijn kan gelijk na de amputatie de kop op steken, maar ook pas in de jaren.

Daarom is het belangrijk om waakzaam te zijn op pijnsignalen van je hond. Denk hierbij aan:

• Agressie of humeurigheid
• Angstig of gespannen gedrag
• Heel veel of juist heel weinig contact zoeken (atypisch voor je dier)
• Moeizaam bewegen (afgezien van de amputatie)
• Ogen dichtknijpen
• Oppervlakkige ademhaling
• Rare geluiden, zoals aanhouden piepen, janken of hijgen
• Stressgedrag zoals rondjes lopen, tongelen of krabben / bijten
• Veel likken aan de aangedane plek
• Veel slapen
• Verhoogde hartslag

Moet mijn hond een prothese?

Bij de vraag om een prothese, dient zich een heel ander vraagstuk op dan bij louter amputatie. Een prothese is namelijk niet voor elk probleem beschikbaar. En ook de chirurg zal rekening moeten houden met de specificaties van het af te zetten lichaamsdeel.

Een prothese is een kunststof object wat de functie van het missende ledemaat zal overnemen. De chirurg en dierenarts zullen samen goed moeten bekijken welke prothese bij de situatie past en wat hiervoor vanuit het lichaam nodig is.

Met een prothese zal je dier opnieuw moeten leren bewegen, wat ook een beperkte vrijheid kent. De prothese is namelijk zelf onbeweeglijk, waar je hond mee om moet leren gaan. Hiernaast moet de prothese goed vastzitten en aansluiten, zonder irritatie of schade aan het resterende deel van het lichaamsdeel aan te richten.

Dat kan best lastig zijn!

Hiernaast is het belangrijk dat het dier niet de kans krijgt om de prothese kapot te maken, door er bijvoorbeeld aan te knagen. Deze vervangers zijn namelijk zeer kostbaar.

Kosten van een amputatie

De kosten van een amputatie bij de hond zijn zeer afhankelijk van het individuele geval. Zo is het van belang welk deel van het lichaam verwijderd moet worden, en in welke mate. Hiernaast komen ook de kosten van bijvoorbeeld anesthesie (verdoving) erbij, die afhankelijk zijn van het gewicht van je hond.

Hoe meer kilo’s lichaamsgewicht, hoe meer verdoving er nodig is om je hond onder zeil te houden.

Ook heeft de hond na de operatie een tijd flinke pijnstilling nodig.

Bedenk dat een amputatie geen kleine ingreep is en specialistisch aangepakt moet worden. Hier zit altijd een prijskaartje aan. Overleg met je dierenarts over wat je qua kosten kunt verwachten en maak hier duidelijke afspraken over.