Wat zegt de staart van mijn hond? 15 leuke weetjes

De staart van je hond heeft veel belangrijke functies. In communicatie, gezondheid, maar ook bij beweging is de staart onmisbaar. En dat, terwijl je hond er nooit naar omkijkt!

Maar wist je, dat een hond zijn staart-taal van andere honden leert? En dat kwispelen niet altijd een blije hond betekent? Gelukkige Honden geeft je 15 leuke en nieuwe weetjes over het roer van je viervoeter.

De staart van je hond

Een hondenstaart lijkt misschien maar een aanhangsel, dat je viervoeter de hele dag ongevraagd volgt. Maar eigenlijk is dit een belangrijk deel van het lichaam. Niet alleen voor je hond, maar ook voor andere wezens.

Bij veel diersoorten is de functie van de staart gelijk zichtbaar. De stevige krul van de aap helpt bij het klimmen in de bomen, de harde haren van de paardenstaart verjagen steekbeesten. Maar de hondenstaart straalt niet zo’n uitgesproken taak uit.

Toch is deze pluim een onmisbaar deel van je viervoeter. Weten waarom? Lees het nu in onze 15 leukste weetjes over de staart!

De 15 leukste staartweetjes van je hond

Wist je dat…

1. Je hond weet bij zijn geboorte niet hoe hij zijn staart moet gebruiken

Wanneer je hond geboren wordt, is zijn lichaam slechts een omhulsel. De puppy zelf denkt alleen maar aan warmte, slapen en een vol buikje.

Maar naarmate je hond ouder wordt, zal hij contact gaan maken met soortgenoten en zijn omgeving. Hierbij merkt hij op, dat hij zijn lichaam kan gebruiken om ergens te komen en om zijn gevoelens kenbaar te maken. Op deze manier, kan hij de loop van zijn leven beïnvloeden.

Zo rijst ook het bewustzijn over de functie van de staart. Asjemenou, dat wormvorig aanhangsel kan ik gebruiken! Door goed naar andere honden te kijken en hun gedrag na te doen, leert de hond alles over lichaamstaal.

Eerst van zijn moeder, later ook van andere honden. Dit is een proces wat een leven lang gestuurd en bijgeschaafd wordt. En wat je hond, een hond maakt!

2. De stand van de staart geeft de stemming van je hond aan

In de basis kent de staart van je hond drie standen. Hoog, neutraal en laag. De stand wordt altijd gezien vanaf de neutrale staarthouding.

De staarthouding verschilt namelijk per type hond. Sommigen hebben een hoge krulstaart, anderen een lage hangstaart. We noemen de stand dus neutraal, wanneer de staart niet actief naar boven of beneden gedrukt wordt.

Bij een hoge staart wordt vaak spanning aangegeven. Dit kan positief zijn, zoals verwachtingsvol toekijken hoe het baasje de riem en de speelbal pakt. Gaan we wat leuks doen?

Het kan echter ook nervositeit aangeven. Bijvoorbeeld wanneer je viervoeter een andere hond ziet naderen die hij niet kent. Wie is dat? En wat gaat er gebeuren?

Neutraal wordt als de ontspannen staarthouding gezien. Met een lage houding wordt de staart door de spieren in de achterhand naar beneden gedrukt. Is hij stram en stijf, dan kan dit op agressie duiden.

Zit de staart helemaal tot het uiterste naar beneden gedrukt, zoals tussen de poten? Dan is de hond angstig.

3. Rassen met opstaande staart hebben eerder ruzie

De staarthouding is belangrijk in de communicatie. Naar ons mensen, maar vooral bij honden onderling.
Hiervoor gelden algemene regels, in combinatie met verdere lichaamstaal. Hierbij geeft een rechtopstaande staart spanning aan, die zowel positief of negatief kan zijn.

Maar niet alle honden hebben voldoende ervaring met rassen met een hoge of opgekrulde staart. Zij kunnen deze houding dus interpreteren als spanning. Hierdoor kan de eerste kennismaking wat nerveus verlopen.

En als iedereen wat gespannen is, slaat eerder de vlam in de pan. Wrrroef!

4. Kwispelen wordt vaak verkeerd begrepen door mensen

Wie heeft het niet geleerd als kind op school? Een kwispelende hond is een blije hond. Maar niets blijkt minder waar.

Kwispelen wordt gecombineerd met allerlei andere lichaamssignalen. Informatie vanuit de oren, mond en zelfs de houding van het lijf. Het kwispelen kan hierdoor verschillende betekenissen hebben.

Zo kan langzaam heen en weer zwaaien een lome instemming aangeven, wanneer de hond lekker ontspannen is. Maar kijkt de hond je vragend of afwachtend aan? Dan is hij juist in de war en vraagt duidelijkheid.

En zwaait de staart zacht heen en weer, terwijl je hond zich hoog opricht en star oogcontact maakt? Dan kan dit op agressie wijzen.

Lees daarom niet alleen de staart, maar de hele hond voordat je conclusies trekt.

5. De richting van het kwispelen geeft belangrijke informatie

Kwispelen wordt vaak uitgelegd als het heen en weer zwaaien van de staart. Hierbij gaan we er van uit, dat de ruggengraat het middenpunt is en er even ver naar links als naar rechts bewogen wordt.

Toch merkten onderzoekers uit Italië op, dat veruit de meeste honden uitgesproken naar links of naar rechts kwispelden. Hierbij vindt het grootste deel van de zwaai plaats aan één kant.

De studie wees uit, dat bij een positieve associatie vooral naar rechts gekwispeld werd. Terwijl een negatieve associatie tot een linkse kwispel leidden.

De intensiteit van de kwispel zelf (hard of zacht zwaaien) gaf informatie over hoe ontspannen de hond was. Hard zwaaien betekende enthousiasme, zacht stond voor onrust, afwachting of nervositeit.

6. Kwispelen vindt alleen maar tijdens communicatie plaats

Kwispelen is een gedragsuiting die actief door je hond gebruikt wordt om te communiceren. Let maar eens op: wanneer je hond geen prikkels krijgt of alleen is, zal hij niet kwispelen.

Maar hoort hij iets interessants? Komt het baasje thuis van het werk of probeert hij zoekend je blik te vangen? Dan zie je vaak de staart wél heen en weer gaan.

7. Zonder staart kan er miscommunicatie ontstaan

De houding van de staart is een belangrijk onderdeel van de lichaamstaal. Het kan een aanwijzing zijn voor enthousiasme, vrolijkheid, spanning, angst en zelfs agressie. Honden gebruiken deze informatie dan ook volop in hun communicatie.

Maar bij sommige rassen is het lang populair geweest om hun staart te verwijderen. Dit noemen we couperen. Dit is gelukkig per 1 januari 2001 verboden in heel Nederland, uitgezonderd medische noodzakelijkheden.

Een hond heeft zijn staart namelijk nodig. Juist door dit grote, zichtbare deel weg te halen is de kans op miscommunicatie aanzienlijk vergroot. De meeste lichaamstaal is namelijk een stuk subtieler, en daarom lastiger om (allemaal) te zien.

8. De staart helpt bij het verspreiden van geur

Aan beide zijden van de anus vinden we de anaalklieren. Deze huidplooien bevatten een talgachtig goedje, wat sterk en visachtig ruikt. Vaak zijn wij mensen hier niet erg over te spreken.

Getver…

Maar juist dit spulletje is erg belangrijk voor de communicatie van de hond. Vaak worden de plooien tijdens het ontlasten leeg gedrukt, waarbij de hond zijn specifieke geur achterlaat. Zo weten andere honden, dat hij op deze plek geweest is.

En op deze manier het gebied als territorium afbakent.

De staart wordt in ontspannen houding vaak neutraal over de anus heen gedragen. Zo walmt de hond niet de gehele dag overal actief zijn geur tegenaan. Maar draagt hij de staart hoog? Dan kan de geur gemakkelijk vrijkomen.

Dit persoonlijke luchtje, is ook de reden waarom honden bij kennismaking aan elkaars achterste ruiken. Lekker hoor!

9. Elk ras heeft zijn eigen staarthouding

Met meer dan 350 erkende hondenrassen kom je deze diersoort tegenwoordig in alle soorten, vormen en maten tegen. Dit heeft effect op de maat van het dier, de vachtkleur, vachttype en zijn bouw. Daarom wordt in een rasbeschrijving ook informatie gedeeld over de specifieke eigenschappen van de staart.

Bij het opstellen van de rasstandaard is diep nagedacht over wat de liefhebbers hun ‘ideale’ hond vinden. Naar dit beeld wordt gefokt, zodat er binnen een ras vaak hoge mate van overeenkomstigheid bestaat.

Maar er wordt ook nagedacht over de functie van de staart. Denk aan de pluizige waaier van het Kooikerhondje, die eenden moest lokken. Of de compacte, sterke staart van de Labrador Retriever die hielp bij het zwemmen en niet in de weg zat tijdens de jacht.

Zo kent elk ras zijn eigen kenmerken over de aanzet (start vanaf het kruis), houding, vorm en bevedering van de staart.

10. De staart is een onderdeel van de ruggengraat

In de meeste rasbeschrijvingen staat aangegeven op welke plek de “staartaanzet” bij het dier gevonden kan worden. Vaak wordt dit beschreven als een ‘hoge’ of ‘lage’ staartaanzet. Dit lijkt te suggereren, dat de staart een op zichzelf staand lichaamsdeel is.

Maar wanneer we naar de anatomie van het hondenlichaam kijken, zien we iets anders. Achter de schedel begint de ruggengraat, ook wel wervelkolom genoemd. Deze start met de 7 halswervels, gevolgd door de 13 borstwervels en 7 lendenwervels.

Het kruis, of de achterhand wordt ter hoogte van het bekken ondersteund door 3 kruiswervels. Maar de wervelkolom loopt hierna door, met zo’n 18 tot 23 staartwervels. De staart is dus een verlengde van de hondenrug.

Om deze reden is de staart erg gevoelig. In de ruggengraat bevinden zich allerlei zenuwbanen die verantwoordelijk zijn voor informatie uitwisseling tussen alle delen van het lichaam.

Trek dus nooit aan de staart van je hond en probeer blessures te voorkomen. Dit kan namelijk effect hebben op het hele lichaam.

11. Je hond stuurt ook met zijn staart

Staart naar links voor linksaf, staart naar rechts voor rechtsaf? Pas op, ik ga opzij! Zo kan je hond voorbeeldig deelnemen aan het verkeer.

Of niet?

Bijna, maar toch niet helemaal. Tijdens het lopen heeft je hond namelijk genoeg controle over zijn lichaam om met zijn poten en gewicht zijn richting te bepalen.

Maar met zwemmen, zit dit anders. Tijdens een dobberpartij in het water, wordt de staart namelijk gebruikt als het roer van het schip. De weerstand die deze aan het water geeft, zorgt ervoor dat het lichaam gaat draaien.

Daarom geldt; staart naar links voor rechtsaf, en staart naar rechts voor linksaf. Plons en spetter, daar komt de viervoeterboot!

12. De staart weerspiegelt lichamelijke gezondheid

Bij een gezonde staart is de huid heel en de vacht gezond, zonder wondjes of kale plekken. Maar vind je deze wel? Dan kan dit belangrijke informatie geven over de lichamelijke staat van je dier.

Kale plekken en wondjes kunnen veroorzaakt worden door problemen in de hormoonhuishouding, maar ook door allergieën, stress, ouderdom of anaalklierontsteking.

De hond krijgt jeuk en verstoort bij het krabben of bijten zijn vacht en huid. Ook kan er vachtuitval optreden doordat belangrijke lichaamsfuncties niet goed meer uitgevoerd kunnen worden. Zoals bij stress of ouderdom.

Heeft je hond plots een verstoorde staart? Laat hem dan altijd nakijken door een dierenarts.

13. De staart kan de geestelijke gezondheid aangeven

Niet alleen lichamelijk, ook geestelijk moet je hond goed in zijn vel zitten om te functioneren. De geestelijke, ofwel mentale gezondheid zien we vaak weerspiegelt in het gedrag van de hond.

Één van de meest herkenbare symptomen van mentale problemen, is obsessief gedrag. De hond voert dan herhaalde gedragingen uit, die ogenschijnlijk geen functie hebben. Ze passen dan ook niet bij de situatie waarin de hond zich bevindt.

Obsessieve gedragingen kunnen likken, krabben of bijten zijn, maar ook schaduwen of de staart najagen. In het laatste geval gaat de hond typisch rondjes draaien, vaak op flinke snelheid. Hierbij wordt de indruk gewekt dat hij zijn eigen staart wil ‘vangen’.

Zie je deze gedraging? Let dan goed op je hond en in welke situatie hij dit gedrag vertoont. Dit kan belangrijke informatie geven over de oorzaak.

Kom je niet achter de aanleiding van het gedrag of krijg je de situatie niet opgelost? Neem dan contact op met een gedragsdeskundige of dierenarts.

14. Veel honden vinden het heerlijk om bij de staartaanzet gekriebeld te worden

Ken jij die hond, die gelijk na het begroeten zijn achterste naar je toe draait? Wij wel, hoor.

Billenkriebel, alstublieft!

Elke hond heeft wel een favoriet plekje waar hij geaaid wil worden. Achter de oren, op de borst, over de buik, bij de billen. En bij zijn achterkant heeft de aanzet van de staart vaak de voorkeur.

Heb je net kennis gemaakt met een hond en heeft hij besloten dat je wel oké bent? Grote kans dat je met een zachte kriebel daar helemaal de blits maakt.

Pas altijd op bij honden die je niet kent, angstig gedrag vertonen of een waakzame houding hebben. Door bij de achterhand te kriebelen buig je voorover, zodat je hoofd lager komt te hangen. Is de hond er niet van gediend of doe je hem zelfs (per ongeluk) pijn?

Dan kunnen er nare ongelukken gebeuren.

Maar de meeste honden vinden het geweldig en laten zich zelfs verleiden tot een wild trappelen van de pootjes. Dáár ja, ga door!

15. Neus aan staart slapen is het fijnste

Je kent het wel, het schattige plaatje van de slapende hond die zijn neus met de staart bedekt. Het geeft een veilige, warme indruk. En dat is ook precies, wat het voor de hond betekent.

Deze neus aan staart houding zie je veel terugkomen bij pooltypen zoals sledehonden. Zij hebben een dikke ondervacht om warm en droog te blijven. Maar tijdens het slapen op de koude grond, mag je niet teveel warmte verliezen!

Daarom rollen de honden zich op in een typische krul. Hierbij maken ze hun oppervlak zo klein mogelijk en geven zo weinig mogelijk lichaamswarmte weg aan de omgeving. Dit noemen we ook wel de “Sneeuwbal” positie.

Naast warmte, geeft deze houding je hond ook een beschermd gevoel. Je kunt het vergelijken met de opgekrulde foetus-houding van mensen. Je hond kan deze houding dus ook aannemen, wanneer hij angstig is of niet lekker in zijn vel zit.

Nu hoeven de meeste huishonden niet op de bevroren grond te slapen. Bij wat hogere temperaturen liggen ze dus vaak op hun zij of zelfs uitgestrekt, met de poten alle kanten op.

Maar het instinct gaat diep. Daarom zie je de meeste viervoeters lekker opgekruld van hun droomwereld genieten. Zzzzzz…