Agressie bij honden tegen andere honden of mensen

Agressie bij honden is een bekend en serieus gedragsprobleem.

De agressie kan tegen andere honden of mensen gericht zijn, maar ook op objecten of andere dieren.

Hoe ontstaat agressie bij honden?

En wat kun je hier als eigenaar tegen doen?

In dit artikel richten we ons op agressief gedrag bij honden.

Lees ook: hond bijt baas

Agressie bij honden: Wat is agressief gedrag?

Agressie bij honden is een serieus gedragsprobleem. Volgens de Raad van Beheer vinden er per jaar ongeveer 150.000 gerapporteerde bijt incidenten richting mensen plaats. Naast dit schokkende aantal, zijn er dus nog de ongerapporteerde incidenten en beten richting andere honden en dieren.

Hoe kan het toch zo vaak fout gaan? Waarom ontwikkelen zoveel honden agressief gedrag?  De belangrijkste kern van de oplossing, ligt in opvoeding en training.

Maar allereerst: waaraan herken je dat een hond agressief gedrag vertoont?

Lees ook: muilkorf hond tegen bijten

De kenmerken van agressie bij honden

Een agressieve hond kenmerkt zich door een specifieke lichaamshouding en eventuele waarschuwingssignalen die gegeven worden. Zo heb je twee soorten agressie: defensieve (verdedigings) agressie  en offensieve (bedreigende) agressie. Deze twee agressievormen worden heel verschillend geuit.

Bij de defensieve versie kruipt de hond in elkaar, met een lage lichaams- en staarthouding en de oren naar achter gedraaid. Deze hond zal pas bijten, wanneer hij echt nergens meer heen kan. De offensief agressieve hond gedraagt zich juist actief bedreigend, met een hoge lichaams- en staarthouding en de oren naar voren gericht.

De uiting van agressie kent drie gradaties:  licht, gemiddeld en zwaar. De gradaties kunnen herkend worden vanuit verschillende gedragssignalen.

Lichte agressie

• Licht verlaagde lichaamshouding
• Enigszins verlaagde of verhoogde staarthouding (spanning)
• Oren licht naar achter gedraaid
• Stress signalen

Gemiddelde agressie

• Borstelen (nekharen staan overeind)
• Blaffen
• Brommen
• Gespannen lichaamshouding
• Mondhoeken naar achter trekken
• Neus rimpelen (optrekken voorste deel van de snuit)
• Oren naar achter draaien, in lage positie of juist actief naar voren gericht
• Tongelen (snel over de neus likken)

Zware agressie

• Bestormen
• Bijten
• Grommend blaffen
• Happen (waarschuwingssignaal)
• Laag, aanhoudend grommen
• Onafgebroken staar (oogcontact)
• Oren naar achteren draaien en plat in de nek leggen
• Verstijfde lichaamshouding
• Tanden ontbloten

Oorzaken van agressie bij honden

Waarom zien we agressie bij honden? Ten eerste is het belangrijk om te weten, dat een hond met agressief gedrag iets probeert te communiceren. Zowel bij lichte als heftige agressie, geeft de hond aan dat hij zich niet fijn voelt.

Je ziet dan ook, dat bij lichte agressie vaak stress-signalen geuit worden. Agressie kan namelijk voortkomen uit verschillende emoties, te weten angst, stress, woede of opwinding.

1. Angst

De eerste de we noemen, is ook gelijk de belangrijkste: angst. Het overgrote deel van de huidige agressieproblemen komt hieruit voort. Angst maakt onbetrouwbaar, de hond is dan niet voor rede vatbaar.

De hond die agressief wordt uit angst, wil zichzelf beschermen door iets pijnlijks of engs af te weren. Dit engs kan aan de omgeving, andere mensen of dieren liggen. Hierbij wordt iets negatiefs geassocieerd met bijvoorbeeld een specifieke beweging, kenmerk, object of iets onbekends.

Bij angstagressie wordt pas aangevallen, wanneer de hond vindt dat hij geen kant meer op kan.

2. Stress

Agressie kan voort komen uit frustratie, bijvoorbeeld bij een verandering van omgeving, gezinssituatie of met verlatingsangst.

Hiernaast kan de hond agressief worden wanneer hij bepaald gedrag niet kan uitvoeren, omdat bijvoorbeeld vluchten onmogelijk gemaakt wordt. Deze frustratie kan tot stand komen wanneer de hond pijn heeft. De agressie die hierbij ontstaat is vaak reflexmatig: van een hap bij een bezeerde poot aanraken tot een uitval tijdens een fysieke correctie.

3. Woede

Woede kan ontaarden in agressie wanneer een conflict ontstaat. Voorbeelden hiervan zijn het verdedigen van territorium, voer of bezittingen. Ook bij bedreiging kan de hond woede voelen, wanneer hij genoeg zelfvertrouwen heeft.

Hiernaast bestaat er redirectie agressie. De hond is hierbij agressief geworden door een bepaalde oorzaak, maar uit zijn agressie tegen het dichtstbijzijnde slachtoffer. Deze aanleiding zie je vaak bij gebeten eigenaren, die vechtende honden uit elkaar getrokken hebben.

Ook bestaat er impulsieve agressie. Dit is zeer onvoorspelbaar en komt vaak voort uit verkeerde hormoonbalans of een storing in de informatievoorziening vanuit de hersenen naar de zenuwen.

4. Opwinding

Opwinding wordt vaak vergeten als reden voor agressie. Dit komt, omdat de agressie de we zien uit opwinding, eigenlijk geen echte agressie is.

Vaak zien we dit in spel, bij touwtje trekken, stoeien of speeltjes afpakken. De hond is opgewonden door de energie in het spel, en gaat hierdoor grommen, tanden ontbloten of happen. Een onderdeel hier is prooiagressie. De hond heeft hierbij het gevoel dat hij op een prooi jaagt of deze, eenmaal gevangen, verdedigt.

Wat kun je doen met agressie bij honden?

Het is belangrijk dat je weet wat er gebeuren moet tijdens agressie. Voor je eigen veiligheid, maar ook voor die van anderen.

Viert tips voor agressie bij honden:

1. Afstand

Is het je eigen hond? Creëer afstand tussen de hond en de trigger: zo snel mogelijk. Blijf altijd rustig.

Is het niet je eigen hond, vergroot dan beheerst de afstand tussen jou en de agressieve hond. Het is belangrijk om niet weg te rennen of plotseling te bewegen, dit kan een aanval uitlokken.

2. Oorzaak

Probeer zo snel mogelijk te achterhalen waarom de hond zich agressief gedraagt. Is de aanleiding een object, mens, een ander dier of ben je het misschien zelf?

3. Training

Stel een plan op, eventueel samen met een dierenarts of gedragsdeskundige. Hoe gaan jullie dit gedrag aanpakken?

4. Controle

Zorg ervoor dat de hond buiten de training om de aanleiding zo weinig mogelijk tegen het lijf loopt. Met agressie dien je de situatie altijd onder controle te houden. Maak hierbij eventueel gebruik van barrières (hekken, hoge plantenbakken), afstand, een stevige riem en eventueel een muilkorf.

Hoe slechter de ervaringen, hoe moeilijk de training.

Agressie bij honden afleren en training

Bij het behandelen van agressie als gedragsprobleem, is het essentieel om de onderliggende oorzaak achterhalen. Is je hond angstig, gefrustreerd of kwaad? En waardoor wordt dit getriggerd? Deel hier je aanpak op in en wees nooit terughoudend om ondersteuning te vragen aan derden.

De belangrijkste elementen tijdens de training zijn:

• Het herkennen van agressie-signalen bij je hond
• De oorzaak of”trigger” in gecontroleerde situaties introduceren
• Het desensitiseren van de hond: de triggers worden hierbij zodanig geïntroduceerd dat dit geen spanning oplevert. Zo leert de hond gaandeweg minder te reageren.
• Het omzetten van de negatieve associaties omzetten in neutrale of positieve associaties bij een specifieke trigger.

Probeer je hond nooit agressie af te leren door dwang, straf, pijn of intimidatie. Hierbij raak je het vertrouwen van de hond kwijt en wordt de eigenwaarde onherstelbaar aangetast. Verlies je een confrontatie, dan duurt het erg lang voordat je weer stappen voorwaarts kunt zetten.

Hoe meer positieve ervaringen en beloning, hoe meer ontspanning je creëert. En dat is precies waar je naartoe wilt werken, wanneer je agressie wilt genezen.

Voorkomen dat een hond agressief gedrag vertoont

De basis bij voorkomen van agressie, ligt in een volledige, consequentie opvoeding en training. Dit betekent dat aan de socialisatie voldoende aandacht en tijd besteed dient te worden.

Uit deze consequente training, komt ook voorspelbaarheid voort. Hoe meer de hond weet wat er gaat gebeuren, hoe meer er een gevoel van controle en zekerheid ontstaat.

En juist onzekerheid leidt tot angst, wat de kans op agressie vergroot.

Men denkt vaak dat juist zelfverzekerde honden de meest agressieve zijn. Zij zullen toch veel waarde hechten aan hun status en deze fel verdedigen? Doorgaans echter, zijn juist de onzekere honden veel feller en impulsiever. De zelfverzekerde hond heeft meer berusting over zijn positie en bevestigt deze alleen bij provocatie.