Wormen bij de hond

Laatste update: 28 juli 2019
wormen bij hond

Wormen bij de hond zijn een populaire parasiet. Schrik dus niet, maar de meeste van onze viervoeters zijn hiermee besmet. Dit kan echter gevaarlijke gevolgen voor de gezondheid hebben.

Want als je hond niet regelmatig tegen wormen wordt beschermd, heeft hij ze binnen mum van tijd te pakken. De parasieten richten schade aan in het lichaam, soms bij belangrijke organen zoals de longen en het hart. Een wormbesmetting voorkomen is dus erg belangrijk.

Hoe komt je hond eigenlijk aan wormen? Zijn deze parasieten gevaarlijk voor de mens? En is een wormbesmetting gemakkelijk te herkennen? In dit artikel lees je alles over wormenbesmetting bij honden.

Oorzaken van wormen bij de hond

Wormen bij de hond is een veel gezien gezondheidsprobleem. En zo’n worminfectie krijgt je trouwe viervoeter niet vanzelf. Hij moet eerst ergens een besmetting oplopen, voordat de wormen zich in zijn lichaam kunnen vestigen.

Als eigenaar is het belangrijk om te weten hoe dit gebeurt. Niet alleen met het oog op voorkomen, maar ook op genezen!

Er bestaan namelijk verschillende soorten wormen die het lichaam van je hond kunnen teisteren. Sommige soorten zijn nagenoeg ongevaarlijk, anderen levensbedreigend.

Daarom stellen we eerst de vraag: hoe komt je hond nu eigenlijk aan wormen?

Bijna elk pupje raakt in de baarmoeder (via de placenta) of via de moedermelk besmet. De worm bevindt zich namelijk in het lichaam van de moeder en verspreidt zich vanuit haar.

Deze soort wormen kan erg goed tegen de bestrijdende medicatie, en is uitermate lastig om kwijt te raken. Hiernaast zijn pupjes natuurlijk kwetsbaar, dus ruim bij de moeder te allen tijde de ontlasting op!

hondenpoep eten wormen

Hiernaast is het belangrijk de pupjes op 2, 4, 6 en 8 weken oud te ontwormen. Hierna moeten ze elke 9 weken ontwormd worden, tot ze een half jaar oud zijn. Vanaf een half jaar oud is 4 keer per jaar raadzaam.

Ontworm bij het behandelen van de pups ook altijd de moeder.

Gelukkig kunnen deze wormpjes slecht tegen stoom met een temperatuur hoger dan 90 ⁰C. Kennels schoonmaken met de hoge druk reiniger is dus zeer aan te raden.

Een besmette pup is te herkennen aan een mager lichaampje met een bolle buik, slechte groei en diarree. Bezoek bij besmetting gelijk een dierenarts; pupjes hebben weinig tot geen reserves.

Je volwassen hond loopt doorgaans een worminfectie op door van een besmet, dood dier of besmette ontlasting te eten. Dit klinkt vies en onbereikbaar, maar vergeet niet dat je hond anders denkt dan wij.

Wat wij een meurend karkas vinden, vindt je hond een heerlijk geurende snack. Eén hapje is al snel genomen!

Door de eitjes die de wormen achterlaten op het karkas of in de ontlasting zitten, komt de parasiet in het lichaam van je hond.

Om deze reden worden de meeste wormensoorten bij honden gevonden in het maag-darmkanaal. Hier nemen ze de voedingstoffen op die eigenlijk voor de hond zelf bedoeld waren.

Hierdoor krijgt je hond een tekort aan belangrijke stoffen. Hij raakt gewicht kwijt, zijn organen werken niet goed meer en de kans op ziek worden stijgt.

Dat geeft problemen! Maar welke wormen kan je hond eigenlijk oplopen?

Soorten wormen bij de hond

Een worminfectie bij je hond kan niet alleen vervelend zijn, maar ook gevaarlijk. Er bestaan verschillende soorten wormen waarmee je hond besmet kan raken.

In Nederland zien we de volgende wormensoorten:

Spoelworm

De spoelworm (Toxocara canis) komt het meeste voor bij onze Nederlandse hond. Bijna elke hond komt hier één of meerdere malen mee in aanraking tijdens zijn leven.

Het vervelende aan de spoelworm is, dat de infectie vaak zonder duidelijke symptomen verloopt. Waardoor de besmetting moeilijker te herkennen is!

Je ziet de wormen niet terug in de poep van je hond, alleen soms in het braaksel. Hierdoor kom je vaak alleen achter de besmetting door de ontlasting van je hond te laten onderzoeken.

De wormeneitjes van de spoelworm worden niet alleen opgenomen door het eten van karkassen en ontlasting. Hiernaast kan de hond ze binnenkrijgen door het oplikken vanaf de vacht, wanneer hij bijvoorbeeld in een karkas gerold heeft.

Ook de aarde op populaire poepplekken voor honden kan besmet raken.

Bij veel wormensoorten ziet de poep van je besmette hond er normaal uit. Dit wil dus niet zeggen, dat je hond onbesmet is! Laat daarom je hond regelmatig controleren.

De eitjes komen in de maag terecht, waarna de uitgekomen larven via de maag-darmwand naar de longen vertrekken. Het lichaam ondervindt vaak schade door deze migratie. Vervolgens hoest de hond de larven op en slikt ze door, waarna de volwassen wormen in de darmen zullen doorgaan met eitjes leggen.

De spoelworm leeft in de darmen van je hond en kan wel 17 cm lang worden. Hij leeft ongeveer 4 maanden en de vrouwtjes maken zo’n 200.000 eitjes per dag. De wormen zijn geelwit tot roze van kleur en zien er opgedroogd als opgerolde elastiekjes uit.

De larven van deze worm kunnen wel 3 jaar overleven en zijn goed bestand tegen onze schoonmaak- en desinfecterende middelen. Hierdoor is de spoelworm dus ontzettend besmettelijk.

Spoelwormen vormen ook een gezondheidsrisico voor de mens, pas dus op met honden uitlaatplaatsen. Je loopt ze gemakkelijker op dan je denkt!

Lintworm

Op nummer twee van meest voorkomende wormensoort staat de lintworm (Dipylidium caninum). Deze lintworm is geen bedreiging voor de mens.

Maar er zijn verschillende soorten lintwormen waarmee je hond geïnfecteerd kan worden. De Echinococcus granulosus (hondenlintworm) en Echinococcus multilocularis (vossenlintworm) kunnen namelijk wel overgaan op de mens.

De lintworm belandt via een zogenaamde tussengastheer in onze hond, waar hij zich kan ontwikkelen. Denk hierbij aan bijvoorbeeld vlooien of luizen (Dipylidium caninum), vossen of kleine knaagdieren (Echinococcus multilocularis), maar ook aan runderen, schapen of paarden (Echinococcus granulosus).

De hond likt vervolgens de vlo op of komt in contact met een besmet dier… en hops, de worm loopt over.

Sommige wormensoorten, zoals spoelwormen en lintwormen, kunnen van de hond overgebracht worden naar de mens. Ontworm je hond dus goed en pas op bij honden uitlaatplaatsen.

Ook de lintworm besmetting verloopt vaak symptoomloos. Bij een zware besmetting merk je echter dat de hond mager blijft, hoe veel hij ook eet.

Hiernaast zie je soms kleine ‘rijstkorrels’ in de ontlasting of ligplek (mand, bench) van je hond. Dit zijn segmentjes, onderdelen waaruit de lintworm bestaat. Ook kunnen deze segmentjes in de vacht of op de huid rondom de anus kleven.

De worm zit namelijk met weerhaakjes vast aan de darmwand van de hond. Na zijn kop, volgt er een hele ‘ketting’ van vierkante pakketjes met eieren, proglottiden genaamd. Deze segmentjes komen los en kruipen zelf naar de uitgang.

Twijfel je of de hond met lintwormen besmet is? Laat dan zijn ontlasting onderzoeken bij de dierenarts.

Lintwormen kunnen ongelooflijk lang worden, wel meer dan één meter, en jarenlang het lichaam besmetten. Bescherm je hond dus altijd goed tegen vlooien en laat hem niks van de grond eten.

Zweepworm

De zweepworm (Trichuris vulpis) wordt opgelopen als bijvoorbeeld kennels niet goed schoongemaakt zijn. Op broeierige, warme plekken heeft deze worm het namelijk prima naar zijn zin.

Hij kan hier zonder gastheer wel vijf jaar lang overleven! Ze komen dus relatief vaak voor bij Nederlandse honden.

De zweepworm wordt ingeslikt en vestigt zich als volwassen worm in de dikke en blinde darm. Hier veroorzaakt hij bij zware infecties bloederige diarree en bloedarmoede, omdat hij de darmwand beschadigt.

De zweepworm kan zo’n 4 tot 8 cm groot worden. De infectie verloopt grotendeels symptoomloos, maar bij zware infectie kan er ook plotselinge sterfte optreden.

Het is dus belangrijk de ontlasting van de hond hierop te laten testen.

Hartworm

De gevaarlijkste soort worm is de hartworm. De hartworm (Dirofilaria immitis) wordt niet tot nauwelijks in Nederland waargenomen.

De Franse hartworm (Angiostrongylus vasorum) echter steeds vaker. De larven van deze worm infecteren slakken en kikkers.

Wanneer deze diertjes of hun ontlasting door de hond worden opgegeten, raakt de hond besmet. De larven belanden via het bloed in het hart en de aan- en afvoerende bloedvaten.

Sommige (gevaarlijke) worminfecties verlopen tot latere stadia geheel symptoomloos. Laat dus een aantal keer per jaar de ontlasting van je hond onderzoeken.

Je hond kan hier erg ziek van worden, al zien we de eerste symptomen pas laat in het infectie-stadium. Je hond hoest, eet en groeit slecht, is kortademig en vertoont bloedarmoede.

In de ontlasting is niets te zien; de larven zijn hier te klein voor. De worm kan net zo oud worden als je hond, dus laat bij twijfel de ontlasting van je hond onderzoeken.

Behandeling is mogelijk met een wormenkuur, gelukkig is de worm niet overdraagbaar op mensen.

Haakworm

De haakworm die in Nederland voorkomt, de Uncinaria stenocephala, is een stuk minder gevaarlijk dan zijn Zuid-Europese neef: Ancylostoma canicum.

De worm vestigt zich in de darm en voedt zich met het bloed van de hond. Hierdoor kan de darmwand beschadigen, wat bloedige diarree en bloedarmoede tot gevolg heeft.

De wormen komen oorspronkelijk van de vos af. De hond raakt besmet door het oplikken van de eitjes, maar de larfjes kunnen ook via de buikhuid en de voeten binnenkomen.

Wanneer de hond besmet raakt, gaan de eitjes via de darmen en het bloed naar de longen. Vervolgens worden ze opgehoest en weer ingeslikt, waarna ze zich vasthaken in de darmwand.

De worm veroorzaakt vervolgens gewichtsverlies, bloedarmoede en diarree. Helaas kunnen ze ook mensen infecteren, via penetratie van de huid.

Waar de worm binnen is gekomen, bijvoorbeeld via de voetzool, is een rood-blauw streepje te zien. Behandeling is relatief gemakkelijk, maar we kunnen veel last van de infectie hebben.

Symptomen wormen bij hond

hond hoest

Veel wormbesmettingen zie je niet van buitenaf. Pas wanneer de besmetting of aangerichte schade te groot wordt, ga je symptomen zien aan de hond zelf. Bij iedere soort worm kunnen de symptomen van besmetting anders zijn.

Dit zijn echter de meest voorkomende:

  • Bloedarmoede
  • Diarree, eventueel met bloed
  • Gewichtsverlies
  • Hoesten en/of braken
  • Jeuk rond de anus
  • Kortademigheid
  • Lusteloosheid
  • Misselijkheid
  • Verminderde of gestoorde groei
  • Verminderde of juist verhoogde eetlust

Wacht niet op het zien van symptomen, voordat je een besmetting in overweging neemt. Sommige worminfecties verlopen bijna helemaal zonder zichtbare lichamelijke signalen. Zoals bij de zweepworm, kan het zien van bloederige diarree al een levensbedreigende situatie aangeven.

Ontwormen is geen preventie, maar een actief bestrijdingsmiddel tegen de aanwezige volwassen wormen. Wil je weten of je hond besmet is? Laat hem dan controleren door een dierenarts.

Laat dus geregeld de ontlasting van je hond onderzoeken als je vermoedt dat hij gemakkelijk besmet raakt.

Vooral stadshonden, plattelandshonden (erfhonden) en honden die veel reizen met hun eigenaren, lopen het risico besmet te raken. Laat je daarom altijd adviseren door een dierenarts voor de juiste bescherming.

Wormen bij hond behandelen

Gelukkig zijn worminfecties goed te behandelen met een bijpassende wormenkuur.

In ernstige gevallen, zoals bij zware lintworm- of hartworminfecties, moeten de wormen operatief verwijderd worden. Een operatie brengt echter altijd risico’s met zich mee.

Daarom geldt ook bij worminfecties: voorkomen is beter dan genezen. Niet in de laatste plaats, omdat de infecties blijvende schade kunnen aanrichten in het lichaam.

Wormbesmetting bij de hond voorkomen

Om besmetting te voorkomen, kun je de volgende maatregelen nemen:

  • Geef een aantal keer per jaar de ontlasting van je hond aan de dierenarts voor onderzoek op wormbesmetting.
  • Houd de leefomgeving van je hond te allen tijde schoon.
  • Houd je hond vrij van vlooien, teken en luizen. Kies een goed, veilig merk boven een goedkoop merk; deze kunnen gevaarlijk zijn! Hoe vaak je het middel moet gebruiken hangt af van het product.
  • Laat de hond geen ontlasting, van zichzelf of andere dieren, eten.
  • Laat de hond niet in dode dieren, ontlasting of op hondenpoepplaatsen rollen.
  • Laat de hond niet van dode dieren eten.
  • Ontvlooi al je dieren: deze parasieten lopen zo van het ene huisdier naar de ander over.
  • Ontworm je hond ten minste 4 keer per jaar. Voor pupjes gelden andere regels, laat je hiervoor adviseren door een dierenarts.
  • Verwijder eventuele ontlasting zo snel mogelijk.
  • Vlees mag nooit te lang buiten de koelkast of vriezer, wanneer je vers voert. Voer het liefst gelijk na het ontdooien.

Wormbesmetting bij mensen voorkomen

hond ontwormen

Om besmetting van het gezin te voorkomen, kun je:

  • Na het aaien van de hond goed je handen wassen.
  • Niet je kinderen laten spelen op een plek waar honden vaak poepen.
  • Na het buitenspelen in het zand en de aarde goed je handen wassen, en onder je nagels schoonmaken. Dek een zandbak na het spelen indien mogelijk af.
  • Niet nagelbijten, zo kunnen eventuele achtergebleven wormeneitjes gemakkelijk ingeslikt worden.

Na het ontwormen zie je vaak dode wormen in de ontlasting zitten. Deze zijn bestreden, maar de eitjes en larves vaak niet!

Ben je zwanger? Dan vormt de spoelworm een risico voor het ongeboren kind. Hiervoor hoeft je viervoeter gelukkig niet gelijk de deur uit.

Houd je echter wel aan de volgende belangrijke punten:

  • Geen alcohol nuttigen of roken
  • Geen ongepasteuriseerde melkproducten nuttigen
  • Geen rauw vlees eten of aanraken
  • Niet zonder handschoenen aan in de tuin werken
  • Ruim de poep van je hond gelijk op, zodat eitjes geen kans krijgen

Dus: voorkom een worm in de mond, dan blijven jullie allemaal gezond.