Cursus EHBO voor honden

Een cursus EHBO voor honden kan handig zijn, wanneer je hondeneigenaar bent.

Een ongeluk zit in een klein hoekje en de dierenarts is dan niet meteen ter plaatse.

Maar wat kun je als hondeneigenaar aan Eerste Hulp doen?

En wanneer moet je gelijk door naar een dierenarts?

Deze keer geeft Gelukkige Honden een mini-cursus EHBO voor honden.

Wat houdt een cursus EHBO voor honden in?

Vaak weet je van tevoren niet dat je in een noodgeval zult belanden met je hond. Het is dus belangrijk, dat je onverwacht snel kunt handelen. Om dit mogelijk te maken, is het belangrijk jezelf volgens vaste punten te trainen.

Voordat je naar een dierenarts spoedt, is het belangrijk om de situatie goed in te kunnen schatten. Hoe ernstig zijn de verwondingen en kan het dier vervoerd worden? Met EHBO houd je het gewonde dier in leven, tot hij bij de dierenarts arriveert.

Daarom geven wij in dit artikel een mini-cursus EHBO. Als hondeneigenaar ben je verantwoordelijk voor de veiligheid van je dier. Door een cursus EHBO weet je niet alleen wat je moet doen, maar ook hoe!

Maar wat is nu het belangrijkste, meteen na een ongeval?

Belangrijke honden EHBO na een ongeval

Het belangrijkste bij een ongeval is: blijf rustig en denk aan je eigen veiligheid. Wanneer jij ook gewond raakt, heeft je hond niets meer aan je. Vraag een omstander de hulpdiensten te bellen en start zelf met de EHBO.

Allereerst check je de lichamelijke gesteldheid van je hond. Tegenwoordig controleren we dit via het ezelsbruggetje SPAR. Dit staat voor Slijmvliezen, Pols, Ademhaling en Reflexen.

Slijmvliezen

Je bekijkt de slijmvliezen om op bloedverlies, zuurstofgebrek of eventuele shock te controleren. Til de bovenlip op en bekijk het wangslijmvlies. Is dit niet roze gekleurd, maar blauw, wit of heel rood? Ga dan zo snel mogelijk naar de dierenarts.

Pols

Vervolgens controleer je de aanwezigheid en sterkte van de hartslag. Aan de binnenkant van de achterpoot, op heuphoogte, kun je de pols voelen kloppen in de grote ader die daar zit. De hartslag kun je voelen door je hand achter de linker elleboog op de hondenborst te leggen. Deze moet krachtig zijn en zo regelmatig mogelijk.

Geef een gewond dier nooit te eten of drinken, in verband met verstikkingsgevaar.

Ademhaling

Kijk in de bek of de luchtwegen vrij zijn om adem te halen. De ademhaling moet te voelen zijn op de borstkas en via uitstroming van de neus. Je kunt dit het beste voelen door je hand nat te maken en deze voor de neus of bek te houden.

Reflexen

Bij een reflex reageert het onderbewustzijn snel op een prikkel. Knijp hiervoor flink in een teen of tik op het ooglid. Wanneer je reactie ziet, is de kans op aanwezige verlamming, shock of bewusteloosheid kleiner.

Heeft EHBO zin voor mijn hond?

Hoe gek het ook klinkt, een goede cursus EHBO voor honden leert je ook wanneer er geen ruimte is voor Eerste Hulp.

Na de eerste controle heb je conclusies getrokken over de gesteldheid van je hond. Stel jezelf vervolgens de vraag: wat kan ik betekenen voor mijn hond? Kun je zelf zijn toestand stabiliseren of moet je gelijk naar de dierenarts?

Soms is de situatie te ernstig om EHBO toe te passen. In dat geval moet je zo snel mogelijk een dierenarts opzoeken. Bel de dichtstbijzijnde, zodat ze weten dat je eraan komt.

Wanneer moet je gelijk door naar een dierenarts?

Shock

Een hond in shock heeft bleke slijmvliezen, verwijde pupillen en een hoge, oppervlakkige ademhaling. Hij oogt suf en verward, omdat zijn bloeddruk levensbedreigend verlaagd is en organen onvoldoende zuurstof krijgen. Dit kan door oververhitting, hartproblemen of interne verwondingen veroorzaakt worden.

Bij het geval van shock is het belangrijk dat je grote, uitwendige bloedingen zoveel mogelijk stelpt. Bij uitblijven van ademhaling of hartslag kun je reanimatie beginnen, shock kan echter niet opgelost worden zonder hulp van een dierenarts. De eerste hulp geeft je hoogstens wat extra tijd.

Overmacht

In het geval dat je weinig voor je hond kunt doen, is er sprake van overmacht. Bij de volgende situaties kan alleen een dierenarts nog helpen:

• Grote, diepe verwondingen
• Inwendige schade
• Vergiftiging door gif of irriterende stoffen
• Verstikking door een object dat je zelf niet los krijgt
• Extreme onderkoeling of oververhitting

Uiteraard kan je onderweg zoveel mogelijk proberen de schade te beperken. Bij deze gevallen moet je echter zo snel mogelijk hulp krijgen van een dierenarts.

Mijn hond reanimeren

Tijdens een cursus EHBO voor honden leer je ook de hond te reanimeren. Reanimeren is nodig wanneer je hond geen zelfstandige hartslag en ademhaling meer heeft. Door reanimatie houd je de organen voorzien van bloed, zodat de overlevingskans stijgt.

Hartmassage

Leg de hond bij voorkeur op de rechterzij en leg je handen, op elkaar, op de borstkas. Druk kort maar stevig op de borst, herhaal dit zo’n 80 keer per minuut. Pas op bij kleine honden en pups dat je de ribben niet breekt!

Druk dertig keer op de borst, en geef vervolgens twee keer mond-op-neus beademing. Ga vervolgens zo snel mogelijk door met de hartmassage. Zijn er meer mensen aanwezig, laat dan één de massage en één de beademing (uitvoeren). Niet tegelijk!

Dertig keer massage en twee keer beademen is één sessie. Controleer elke drie sessies de aanwezigheid van hartslag. Klopt het hart weer, stop dan met de massage en geef alleen nog mond-op-neus beademing.

Mond-op-neus beademing

Je kunt de hond beademen door de lippen over de mond te sluiten, zodat de mond luchtdicht is. Blaas voorzichtig 3 seconden lang lucht in de neus en wacht 3 seconden tot de volgende beademing. Pas op met kleine honden: de longen kunnen kapot gaan bij teveel ingeblazen lucht!

Wonden en breuken

Wanneer je hond een ongeluk heeft gehad, vind je vaak een wond of breuk. Wanneer deze uitwendig zijn, kun je EHBO toepassen. Vermoed je schade binnenin het lichaam? Bezoek dan zo snel mogelijk de dierenarts.

Wonden

Kleine wonden kun je schoonspoelen met afgekoeld, gekookt water en insmeren met betadinezalf. Kijk goed of er niets meer in de wond zit, zoals vuil, glas of hout. Vervolgens plaats je een gaasje en een verband om de wond.

Wanneer de hond niet aan de wond kan bijten of likken, is het zo weer genezen. Wordt de wond warm, gezwollen of gaat hij stinken? Dan is het ontstoken geraakt, bezoek hiervoor de dierenarts.

Grote wonden zijn een ander verhaal. Deze moeten snel schoongemaakt en gehecht worden door de dierenarts. Druk een schone handdoek tegen de wond en bind deze stevig tegen de wond aan. De uitgeoefende druk voorkomt meer bloedverlies.

Haal de handdoek niet van de wond af! Als de wond blijft bloeden, kun je grote aders dichtknijpen om bloedtoevoer tegen te houden. Deze zijn bovenaan de voor en achterpoten te vinden, aan de binnenkant van de poot.

Heeft je hond een brandwond? Koel de plek met stromend lauw water en bel de dierenarts. Bedek hierna de verbrande plek met een steriel gaasje en houd het dier warm wanneer je naar de dierenarts vertrekt. Bij grote brandwonden kan namelijk shock ontstaan.

Breuken

Soms zijn botbreuken slecht te zien aan de buitenkant. Hoe herken je een botbreuk?

• Je hond ontlast een deel van zijn lichaam
• Je hond hinkt
• Een lichaamsdeel staat in een onnatuurlijke houding
• Er treedt zwelling op
• Je hond kan niet meer lopen

Het belangrijkste is dat je hond niet gaat lopen. Open breuken kun je afdekken met steriel gaas of een schone handdoek. Bezoek hierna zo snel mogelijk de dierenarts.

Ontzie de botbreuk, dit betekent: laat de plek zo weinig mogelijk bewegen om erger te voorkomen. Twijfel je of er een breuk zit? Laat de dierenarts een röntgenfoto nemen. Het is soms lastig te voelen en de kans dat je het erger maakt, is groot.

Vergiftiging of verstikking

Bij vergiftiging of verstikking is het belangrijk dat je zo snel mogelijk handelt. Heb je de situatie gestabiliseerd of krijg je het niet meer verbeterd? Bezoek dan met spoed de dierenarts.

Vergiftiging

Je hond kan vergiftigd raken door van alles: kamerplanten, schoonmaakmiddelen, vergif maar ook chocolade of rozijnen. Vaak gaan ze braken, zijn sloom en gedesoriënteerd.

Spoel bij vergiftiging de bek van je hond schoon, zorg ervoor dat er geen water in zijn luchtwegen komt. Weet je niet waardoor hij vergiftigd is? Laat hem dan nooit braken.

Bel gelijk de dierenarts voor advies en neem altijd de (verpakking van) de boosdoener mee!

Verstikking

Je hond kan dreigen te stikken door een voorwerp dat de luchtwegen blokkeert. Dit kan een stok zijn, maar ook de tong na een insectenbeet.

Pak de onderkaak vast en schuif de bovenlip van bovenaf over de boventanden. Duw de bek open en kijk of je het object kunt verwijderen. Pas op dat je het niet verder de luchtweg in duwt!

Zit het object te vast, voer dan de Heimlichgreep uit. Ga achter je hond staan en leg je armen om zijn buik. Duw vervolgens met je vuisten de plek achter de ribben flink omhoog, zodat je hond gaat “hoesten”. Voorzichtig met kleine honden en pups!

Bezoek bij verstikking altijd een dierenarts, ook voor nacontrole.

Onderkoeling of oververhitting

Een te lage of hoge lichaamstemperatuur kan levensgevaarlijk zijn. Bij een cursus EHBO leer je, wat je in dit geval juist wel én niet moet doen.

Onderkoeling

Wanneer je hond een lichaamstemperatuur lager dan 37 graden Celsius heeft, spreken we van onderkoeling. Symptomen hiervan zijn rillen, sloomheid, desoriëntatie en zelfs compleet bewustzijnsverlies.

Een onderkoelde hond moet zo snel mogelijk weer op temperatuur komen. Stimuleer de bloedsomloop door flink over het lichaam te wrijven. Wikkel het dier in een warme deken, met warme kruiken gewikkeld in handdoeken erbij. Leg nooit een hete kruik zonder hoes naast je hond i.v.m. risico op brandwonden.

De opwarming moet geleidelijk plaatsvinden, een lauwwarm bad kan hierbij helpen. Laat je hond nooit alleen in het water! Is er na 15 minuten geen verbetering, bezoek dan zo snel mogelijk de dierenarts.

Oververhitting

Helaas zien we het ’s zomers nog veel te vaak: oververhitte honden in snikhete auto’s. Je hond kan echter ook oververhit raken door teveel beweging bij heet weer, boven de 20 graden Celsius is vaak al warm voor je hond!

Honden zijn oververhit wanneer de lichaamstemperatuur tussen de 41 en 43 graden Celsius ligt. Symptomen zijn hijgen, kwijlen, sloomheid en een blauwe tong.

Een oververhitte hond moet snel maar geleidelijk afkoelen. Geef of overspoel ze dus nooit met ijskoud water: hierdoor vernauwen de bloedvaten en wil het lichaam gaan opwarmen.

Leg de hond op de stenen in de schaduw en laat lauw-koud water over hem heen stromen om de hitte kwijt te raken. Kan je dier slecht ademhalen? Maak je hond nat met koud water en ga zo snel mogelijk naar de dierenarts. Zorg er altijd voor dat het water kan verdampen: broeien maakt je hond warmer!

Een cursus EHBO voor honden is onmisbaar

Wanneer je onze mini cursus EHBO voor honden hebt gelezen, vermoed je het waarschijnlijk al. Kennis van Eerste Hulp is onmisbaar wanneer je huisdieren hebt. Net als bij kinderen, komen ze sneller in de penarie. Zonder jouw hulp, komen ze er vaak niet goed uit.

We hopen dat deze cursus jullie helpt om bij een ongeval snel de situatie in te schatten en je dier zo goed mogelijk te helpen. Bel indien mogelijk altijd de dierenarts voor advies.

Succes!