BARF hondenvoer: samenstelling, voordelen en risico’s

BARF is een populaire, natuurlijke manier van honden voeren. De afkorting staat voor Biologically Appropiate Raw Food. Dit betekent dat je viervoeter vlees en botten te eten krijgt, in plaats van brokken of nat voer.

Hoe voer je BARF aan je hond? Is dit wel veilig? En is het gemakkelijk verkrijgbaar? Lees in dit artikel alles over het voeren van BARF aan je viervoeter.

Lees ook: Wat is de beste hondenvoeding?

Wat is BARF?

BARF is een natuurlijke manier van honden voeren. De letters zijn een afkorting voor ‘Biologically Appropiate Raw Food’, al staan ze ook bekend als ‘Bones and Raw Food’. Beide namen dekken de lading.

Want wat eet een hond vanuit zijn eigen natuur? Vlees en botten!

In de afgelopen tien jaar is steeds meer aandacht gekomen voor het natuurlijke dieet van onze huisdieren. Zowel hondenbaasjes als voedingsdeskundigen en dierenartsen denken hier openlijk over na. De vleesindustrie heeft dit opgepikt, met als resultaat een groot aanbod aan ‘natuurlijk’ voedsel voor je viervoeter.

De Australische dierenarts Ian BIllinghurst wordt gezien als de aanvoerder van de huidige BARF-stroming. Hij werd geïnspireerd door holistisch dierenarts Juliette de Baïracli Levy, wiens werk rond 1930 al voor het voeren van rauw vlees pleitte.

Maar wat houdt een bordje BARF precies in?

Het menu van de hond wordt hierbij samengesteld uit vleesbotten (50% bot, 50% vlees), spiervlees, orgaanvlees, gepureerde of gekookte groenten en fruit, aangevuld met extra’s zoals rauwe eieren.

Hierbij houdt men grofweg de volgende verhoudingen aan:

• 40 – 60% vleesbotten
• 15 – 20% orgaanvlees
• 15% vlees (spierweefsel)
• 10 – 15% groenten en fruit
• 5% eieren of zuivel

Maar waarom zou je voor deze producten kiezen?

Lees ook: Hondenbot en hondenkluif »

Waarom vlees en botten als hondenvoeding?

De BARF stroming gaat van het natuurlijke voedingspatroon van wilde voorouders uit. Bij onze moderne huishond is dit de wolf. Deze staat bekend als een true carnivore, ofwel een echte carnivoor.

Dit betekent, dat het verteringsstelsel van de wolf geheel is toegespitst op het verwerken en verteren van vlees en botten. En veel minder op bijvoorbeeld zetmeel en vezels!

De hond die tegenwoordig bij ons in huis leeft, is een afstammeling van deze carnivoor. En al lijkt hij mijlenver verwijderd van zijn genetische voorvader, niets is minder waar. Onderzoek heeft aangetoond, dat de moderne huishond in spijsvertering als twee druppels water op de wolf lijkt.

Met één uitzondering.

De hond woont al vele duizenden jaren zij aan zij met de mens. Wij mensen zijn omnivoren, ook wel alleseters genoemd. Een groot deel van ons menu bestaat uit koolhydraten en zetmeel, in bijvoorbeeld brood en pap.

Koolhydraten en zetmeel worden in het lichaam verteerd door het enzym amylase. De wolf echter, heeft maar heel, heel weinig informatie in zijn genen voor de aanmaak van deze stof.

Uit recent onderzoek (2013) blijkt, dat de hond zich enigszins aangepast heeft naar de mens. Zij hebben meer van deze amylase- producerende informatie in de genen. Al maakt dit de hond verre van een koolhydrateneter.

Toch kunnen ze bijvoorbeeld brood ietsje beter verteren dan de wolf. We zien echter nog steeds maar weinig opname van voedingstoffen. Het teveel of regelmatig eten van koolhydraten of zetmeel kan hiernaast tot gezondheidsklachten leiden, zoals irritatie van het maag-darmstelsel en huiduitslag.

Hierdoor klinkt vlees en botten voeren, in de volksmond BARF’en genoemd, een stuk logischer. Maar vindt iedereen dit een puik idee?

Voordelen en nadelen van BARF op een rij

Waar voorstanders van een specifiek dieet zijn, bestaan ook tegenstanders. Wat zijn hun belangrijkste punten in de discussie over dit dieet?

Veel voorstanders van BARF vinden dat je de natuurlijke behoeften van een hond tegemoet komt, door zijn dieet vers en rauw in te richten. Hiernaast zou de toevoeging van granen en geur-, kleur- en smaakstoffen die in brokvoeding zit zorgen voor allerlei gezondheidsproblemen.

Tegenstanders wijzen echter op risico’s van schadelijke bacteriën, zoals salmonella en campylobacter. De toegevoegde conserveringsmiddelen en eventuele verhitting van vlees zou de hond volgens hen alleen maar extra beschermen hiertegen.

Voorstanders BARF

• Geeft glanzende, gezonde vacht
• Geeft gezond gebit en goede mondhygiëne
• Meer natuurlijke bezigheid voor de hond
• Minder en stevige ontlasting
• Voeding is aangepast op werking maag-darmstelsel
• Oplossing voor verteringsproblemen en huidallergieën

Tegenstanders BARF

• Schadelijke bacteriën kunnen maag-darmklachten veroorzaken
• Verhoogd risico op verstoppingen
• Risico van interne beschadiging
• Geen balans wat betreft vitaminen en mineralen

Ook wordt het risico op verwonding door scherpe, splinterende botten en verstopping door een teveel aan calcium aangevoerd als tegenargument.

Is BARF dan helemaal niet veilig?

Is BARF veilig hondenvoer?

Het samenstellen van een hondendieet kan behoorlijk ingewikkeld zijn. Niet alleen moet de hond voldoende variatie op zijn bordje krijgen. Ook de verhoudingen van belangrijke voedingsstoffen moet correct zijn.

Anders heeft je hond kans op tekorten of overschotten, wat risico’s voor de gezondheid met zich meebrengt. Een BARF dieet is dus pas veilig, als het baasje zich goed in de details hiervan verdiept.

Wat is belangrijk voor een veilig BARF dieet?

Gewenning

Wanneer je hond jarenlang brokken en nat voer op zijn bord gekregen heeft, is het belangrijk dat zijn maag-darmstelsel rustig kan wennen aan de overgang. Niet alleen vergt het een andere techniek van eten (meer knagen en kauwen), maar ook de vertering van BARF producten loopt anders.

Daarom kun je in een periode van 6 weken steeds meer BARF bij steeds minder brokken gaan geven. Hiernaast is het belangrijk dat er begonnen wordt met zachte vleesbotten van kleine dieren, zodat het gestel van je hond hier aan kan wennen. Denk hierbij aan eend, kip of fazant.

Veilige opslag en bereiding

Is de pH van de hondenmaag voldoende aangepast aan het voeren van rauw vlees en botten? En is jouw hond gezond en fit? Dan heb je kleine kans dat de aanwezige bacteriën van het vlees voor problemen zullen zorgen.

Het vlees wat voor BARF aangeboden wordt, moet hiernaast ook aan een streng keurmerk voldoen. Dit betekent, dat het zo veilig moet zijn dat wij mensen het (na verhitting) ook kunnen eten. Hierdoor is weinig kans op een gevaarlijke bacterie-besmetting.

Na aankoop zal het vlees beschermd moeten worden tegen bederf. Idealiter vries je het vlees in bij -18 C°.

Na aankoop kan het twee keer ontdooid worden. Eerst verdeel je het in porties, om het vervolgens weer in te vriezen. Tot je het weer ontdooit en gaat voeren.

Dit invriezen zal ook de aanwezige bacteriepopulaties enorm indammen.

Zorg bij bereiding altijd voor goede hygiëne en ruim alles netjes op. Achtergebleven sappen of stukjes kunnen woekerplekken worden voor bacteriën en ongedierte. Laat het rauwe vlees niet met je eigen voedsel in aanraking komen.

Bij zwangere vrouwen wordt als extra veiligheidsmaatregel zeer afgeraden om met rauw vlees te werken.

Op je hond op de juiste, verantwoorde manier te voeren, dien je goed te weten waar de verschillende onderdelen van het menu voor staan.

Wat zit er in het BARF menu van mijn hond?

Het BARF menu van je viervoeter bestaat uit vijf onderdelen. Botten met vlees, orgaanvlees, los vlees (spierweefsel), groenten & fruit en als laatste eventuele extra’s.

Vleesbotten

Vleesbotten maken het grootste deel uit van de BARF maaltijd. Dit moet idealiter uit 50% bot en 50% vlees bestaan. Ze zijn belangrijk voor de calcium en fosforvoorziening van je hond en zorgen voor een actieve, verzadigende etensstijl.

Je kunt echter bij de overgang naar BARF niet gelijk alle botten geven. En sommigen zijn zelfs gevaarlijk!

Bij de overgang naar het BARF-menu, is het belangrijk dat je hond went aan het eten van vleesbotten. Begin daarom met zachte botten van kleine dieren, zoals duifjes of kippennekken en -ruggen.

Gaat dit goed, dan kun je eendennekken, lijfjes van de parelhoen en zalm of konijn gaan voeren.

Een volgende stap is het lijf van de eend of fazant, kalkoennekken, konijnenkoppen, zalmkoppen en konijnenruggen.
Hierna kun je overgaan op de botten van grotere herbivoren (planteneters). Het is hierbij belangrijk nooit dragende botten te geven, die zijn te hard! Je voert dus bijvoorbeeld wel ree- of lamsribben, maar geen poten.

Ook runderribben en reeënnekken kunnen hierna gevoerd worden.

Belangrijkste regel bij het voeren van (vlees)botten, is dat deze rauw moeten zijn. Het koken van gevogelte- of konijnenbotten kan voor splinters zorgen, die het maag-darmstelsel ernstig kunnen beschadigen. Het risico op splinteren is groter bij kleine botten (zoals kip) dan grote (zoals rund).

Orgaanvlees

Orgaanvlees is belangrijk voor onmisbare vitaminen en mineralen van het dieet. Door hiermee te variëren, krijgt de hond hier een goede samenstelling van binnen. Geschikt orgaanvlees is hart, maar ook pens, long, lever en niertjes.

Laat dit echter nooit de 5% van het totale menu overschrijden, om overschotten te voorkomen.

Vlees (spierweefsel)

In totaal mag het gehalte spierweefsel 30% uitmaken van het BARF menu. Maar vergeet niet dat dit al 50% van de vleesbotten uit moet maken. Vaak hoeft dit dan ook maar in kleine hoeveelheden bijgevoerd te worden.

Het is een belangrijke bron van vitamine B12, zink en aminozuren.

Ook vis is een goed onderdeel van het dieet. Voeg dit zo’n één aan tweemaal per week toe.

Groenten en fruit

Groenten en fruit kunnen een goede aanvulling zijn op de vitaminen en mineralen. Belangrijk is dat dit voor het voeren gekookt of gepureerd wordt. Het verteringsstelsel van de hond is namelijk niet gemaakt om plantenstructuren af te breken.

Hierdoor zal het grootste deel van de nutriënten in de plantencellen onverteerd het lichaam weer verlaten. Zonde!

Extra’s

Als laatste 5% kun je extra’s toevoegen zoals zuivel, eieren of natuurlijke oliën. Wees hier echter voorzichtig mee, veel honden reageren gevoelig op zuivel. Spreek daarom altijd je voedingsplan door met een voedingsdeskundige.

Kan ik BARF samen met brokken voeren?

Zoals je kunt lezen, is het samenstellen van een BARF menu een hele klus. Ook het bereiden van het voer kan veel tijd in beslag nemen. Vooral om tijdsoverwegingen én gemak, hebben in de afgelopen decennia legio baasjes voor het voeren van brokken gekozen.

Maar kun je bij een BARF dieet gemakkelijk brokken tussendoor voeren, wanneer je even weinig tijd hebt?

Het combineren van BARF voeding met brokken wordt over het algemeen afgeraden.

Dit heeft te maken met de zuurtegraad van de hondenmaag. Deze heeft bij een vleesdieet een zeer lage pH, om schadelijke bacteriën en harde structuren zoals botten af te kunnen breken. Bij brokken echter, is dit niet nodig en zal de pH een stuk hoger liggen.

Voer je zowel BARF als brokken, dan wordt de maag mogelijk niet zuur genoeg. Hierdoor kan de hond last van zijn maag-darmstelsel krijgen, omdat de vertering niet goed verloopt. Maar de bescherming tegen schadelijke bacteriën wordt ook aangetast, waardoor ze het lichaam kunnen infecteren.

Waar kan ik BARF kopen voor mijn hond?

Je kunt naar de slager voor je BARF producten, maar ook de vleesindustrie heeft de vraag naar deze producten opgepikt. Daarom zijn er ontzettend veel merken die goede producten aanbieden. Je kunt dit halen bij een dierspeciaalzaak, maar ook online bestellen en laten bezorgen.

Struin hiervoor het Internet af en kies wat bij jou past. Probeer op een rustig tempo verschillende merken uit en kijk waar je hond goed op reageert.