De rui, verharen en haaruitval bij honden

Laatste update: 2 juli 2019
hond in rui haaruitval

Hondeneigenaren komt dit ongetwijfeld bekend voor: deze week was dagelijks kort stofzuigen voldoende, de volgende sta je ineens tot je handen in het haar.

Overal waar je kijkt liggen plukjes, losse haren en stofkluiten. Op de vloer, achter de TV, op de kast en zelfs in je kopje koffie.

Maar wanneer je naar je hond kijkt, zie je geen naakt scharminkel door de kamer kruipen.

Je gladde, propere huisgenoot verandert namelijk zo’n twee keer per jaar in een punky pluizebol!

Al die haren in huis zorgt vaak voor wat gemopper: heb je de hond net geborsteld en alles geveegd, ligt er verdorie wéér een pluk haar in de gang.

Toch is het een belangrijke periode voor je hond, waarop zijn gezondheid te peilen is.

In dit artikel verdiepen we ons in belangrijke factoren en het verloop van dit harige, maar vooral natuurlijke proces: de rui.

Lees ook: Zelf je hond trimmen »

Wanneer begint de rui?

De rui is een heel natuurlijk verschijnsel bij dieren met een vacht of veren: kippen, ganzen, katten, paarden, maar ook wezels, zeehonden en elanden moeten eraan geloven.

Honden zijn hier geen uitzondering op en slaan doorgaans tweemaal per jaar flink aan het verharen.

De zogenaamde lenterui begint wanneer de temperaturen stijgen, zo rond april en mei.

De herfstrui gaat van start wanneer de temperatuur daalt en de kou in begint te treden, rond oktober en november. Doorgaans duurt een ruiperiode zo’n drie tot zes weken.

Waarom begint de rui?

haaruitval hond

In de vacht van je hond komt het hele jaar door haar los en wordt het opnieuw aangemaakt.

Bij de rui echter, wordt een verandering in de vachtsamenstelling teweeg gebracht.

Bij de lenterui maakt de dikke, stevige ondervacht van de winterperiode plaats voor een dunne en krijgt de hond een ademende bovenvacht.

Wanneer het kouder wordt, komt de overgang (herfstrui) naar een dekkende ondervacht met een lange bovenvacht als overjas.

Deze veranderingen vinden plaats onder invloed van de volgende factoren:

  • Temperatuur: In de koudere seizoenen heeft je hond een dikkere jas nodig om zichzelf buiten warm te houden. De temperatuursovergangen in het voor- en najaar geven dan ook aan dat de vachtsamenstelling veranderd moet worden. Wanneer we een hond veel binnenshuis houden, krijgt hij van de temperatuurovergangen buiten niet veel mee. Laat je hond dus op koelere plekken in huis slapen: niet naast de kachel!
  • Licht: In de winter heeft een dier dat buiten leeft minder uren zonlicht tot zijn beschikking dan in de warmere helft van het jaar. Deze overgang in lichturen kondigt dus een verandering in temperatuur aan, waar de vacht zich op moet aanpassen. Bij honden die zich veel binnenshuis bevinden, kan een teveel aan (kunstmatige) lichturen de rui verstoren. Geef je hond dus zijn rustplek op een wat minder verlichte plek in huis.

Wat moet ik doen tijdens de rui?

hondenvacht borstelen bij haaruitval

De vele losse haren geven niet alleen een bron van irritatie voor de baas: ook de hond kan gek worden van de kriebel of losse plukken haar in zijn mond en om zijn snuit.

Daarom is het wijs om je hond tijdens de rui iedere dag even goed door te borstelen. Het is goed voor de doorbloeding, vermindert ongepland haaruitval en verspoedigt het procesverloop.

Ook goede voeding draagt bij aan een fijnere ruiperiode. De vachtkwaliteit is hoger en het proces kan beter verlopen doordat je hond genoeg energie tot zijn beschikking heeft.

Hier volgen wat tips voor de verzorging tijdens de rui:

  • Geef je hond een goede wasbeurt met hondenshampoo, die je een paar minuten laat inwerken. Op deze manier week je de dode haren los. Goed uitspoelen, daarna droogföhnen en tegelijkertijd voorzichtig doorkammen. Na twee weken herhaal je dit en in de dagen hiertussen borstel je alleen met een rubberen borstel.
  • Wrijf na de borstelbeurt over de vacht met een vochtige doek. Zo haal je de losse haren en statische lading uit de vacht en blijven de haren nèt ietsje beter zitten tot de volgende keer borstelen.
  • Het borstelen kan soms een hele klus zijn. Gelukkig zijn er speciale borstels op de markt die ook de ondervacht goed aan kunnen pakken. Ben je benieuwd welke tools het beste bij het vachttype van jouw hond horen? Laat je dan informeren bij een trimsalon of dierspeciaalzaak.

Waarom verhaart mijn hond het hele jaar?

Sommige honden verharen overmatig of het gehele jaar door. Bij overmatig haarverlies bedoelen we niet de paar haren die de hond doorgaans per dag verliest of de volle borstel na een kambeurt.

Overmatig haarverlies kenmerkt zich door losse plukken haar, een plotseling verhoogde haaruitval of mogelijk kale plekken op de huid. Een paar oorzaken hiervan kunnen zijn:

  • Huidallergieën en infecties – Wanneer een hond allergisch is, wordt dit vaak geuit via een geïrriteerde huid. Je hond zal gaan krabben en bijten, waardoor haarverlies optreedt. De huid kan echter ook geïrriteerd raken door een bacterie of schimmel. Heb je een krabbende, onrustige hond met een rode, jeukende huid? Laat hem dan onderzoeken door de dierenarts.
  • Parasieten – Uitwendige parasieten, zoals vlooien, luizen en mijt, kunnen door het krabben voor vachtverlies zorgen. Behandel je dier dus regelmatig en op tijd . Vermoed je dat je dier geïnfecteerd is met mijt? Breng dan een bezoek aan de dierenarts voor passende behandeling.
  • Tekort aan vitaminen en onverzadigde vetzuren – In veel commerciële hondenvoeding zit tegenwoordig een goed uitgebalanceerde combinatie van vitaminen en mineralen. Soms kan het echter voorkomen, dat je hond dit niet goed opneemt. Heeft je hond onverklaarbare huidklachten, zoals overmatige verharing en schilfering van de huid? Neem dan contact op met je dierenarts: men komt niet gemakkelijk achter het bestaan van deze tekorten.
  • Hormoonproblemen – Wanneer de hormoonhuishouding uit balans is, kan zowel reu als teef haaruitval krijgen. Vaak bieden injecties of castratie de oplossing hiervoor. Soms wordt de hormoonspiegel beïnvloed door fysieke aandoening, zoals bij de ziekte van Cushing (overmatige aanmaak van cortisol) of een te zwakke hormoonproductie in de schildklier.
  • Stress – Naast kwijlen, hijgen, janken en trillen kan verharen een uiting van stress zijn. Soms vindt dit maar kort plaats, zoals bij een bezoek aan de dierenarts. Maar houdt de spanningsprikkel langer aan, dan kan er chronische stress ontstaan met kale plekken tot gevolg.
  • Temperatuur – Wanneer de hond het hele jaar binnenshuis wordt gehouden, ervaart zijn lichaam geen opvallende temperatuurschommelingen. Hierdoor wordt de rui niet volledig in gang gezet en verliest hij het hele jaar door wat haar.

Wat ook een oorzaak kan zijn, is dat de hond te vaak en te hard geborsteld is. Hierbij werd niet alleen het dode, losse haar verwijderd, maar ook het levende haar.

Het lichaam gaat dan doorlopend nieuwe haren aanmaken, om ervoor te zorgen dat de vacht behouden blijft. Tegelijkertijd blijven er continu haren loslaten.

Dit verschijnsel wordt ook wel het ‘overborstelingseffect’ genoemd.

Is dit per ongeluk bij jou en je viervoeter gebeurd? Geen paniek: borstel hem eens in de twee weken door met een rubberen borstel en laat de vacht verder met rust.

Let wel: het lichaam moet zijn natuurlijke ritme weer terug vinden, dit kan wel een half jaar duren. Geef het dus de tijd.

Iedere hond zijn eigen rui

De rui is dus een verschijnsel dat de gezondheid van je dier goed weergeeft. Zit je hond goed in zijn vel en wordt hij goed gehouden, dan kondigt de rui zich duidelijk aan en verdwijnt vanzelf weer.

Toch verschilt de intensiteit van deze periode per ras: poolhonden verliezen werkelijk vuilniszakken vol per kambeurt, terwijl bijvoorbeeld terriërs zeer weinig verliezen.

Houd hier vóór de aanschaf van een dier rekening mee: de wil van Moeder Natuur is wet.

Weet je niet zeker hoe je de vacht van je hond het beste kunt verzorgen? Neem dan contact op met een trimsalon. Zij kunnen je laten zien welke verzorgingsattributen en producten het beste bij de vacht van je viervoeter past.

En ben je moe van al het borstelen? Dan hebben zij in een mum van tijd je pluizebol gefatsoeneerd!

Lees meer: Effectieve vachtverzorging bij honden »