Reddingshonden

Reddingshonden zijn de pareltjes onder dieren, die opgeleid zijn voor een specifieke taak.

Ze spelen een grotere rol in onze hedendaagse maatschappij dan je misschien zult denken.

Deze honden zetten dagelijks hun veiligheid op het spel om anderen uit de penarie te halen.

Waar worden reddingshonden eigenlijk voor ingezet?

En kun je zelf met je hond aan reddingsacties meedoen?

In dit artikel vertellen we jullie alles over reddingshonden in Nederland.

Wat zijn reddingshonden?

Reddingshonden zijn speciaal opgeleid om een menselijk team te assisteren bij calamiteiten en vermissingszaken.

In Nederland zijn de meeste van deze honden initiatief van vrijwilligers. Deze honden spelen hun heldenrol dus naast de functie van gezinshond.

Vaak zijn reddingshonden te herkennen aan hun opvallende harnas, wat hen goed zichtbaar maakt in chaotische, slecht verlichte situaties.

Je kunt hierbij denken aan de gele en oranje veiligheidskleuren, die vaak voor verkeersveiligheid gedragen worden. Ook dragen ze soms een goed zichtbaar honden-zwemvest.

Waarom reddingshonden?

In Nederland zijn diverse stichtingen actief voor het opleiden van reddingshonden. Deze honden worden voor verschillende doelen ingezet.

Reddingshonden zijn in deze gevallen een versterking van onze menselijke zintuigen. Een hond ruikt zoveel beter dan de mens, dat zijn ruikgedeelte in de hersenen wel vier zo groot is als dat van ons!

Hiernaast kunnen honden uitstekend zien in het donker. Ook kunnen ze bewegende dingen al vanaf grote afstand zien.

Maar het gehoor van de hond is minstens zo indrukwekkend. Het oor kan hogere geluiden dan dat van ons opvangen, en van verder weg. Hiernaast kan de hond zijn oor richting het geluid draaien, zodat hij perfect kan uitzoeken waar het vandaan komt.

Wat doen reddingshonden?

De kwaliteiten van de reddingshond zijn onnavolgbaar voor ons als mens. Door zijn superieure neus, zicht en gehoor kan hij voor veel doelen ingezet worden. De meest voorkomende zijn speur-, puin en waterwerk.

Speurwerk

Bij speurwerk wordt een reddingshond ingezet om een vermiste persoon op te sporen, een geurspoor te zoeken of te volgen.

Het is niet alleen belangrijk dat de hond het spoor of de persoon kan vinden. Het team moet namelijk ook op de hoogte blijven van hij gevonden heeft!

Daarom leren de speurende honden om op locatie te blaffen, wanneer ze iets gevonden hebben.

Sommige honden gaan hun team ‘halen’ en springen tegen hun begeleider op om aandacht te krijgen. Vervolgens rennen ze terug naar de plek van hun vondst.

Puinwerk

Bij puinwerk worden reddingshonden ingezet om overlevenden te vinden na een ontploffing, instorting (bijvoorbeeld na een aardbeving) of lawine. Puinwerk is niet zonder risico: losliggende brokken steen of ijs kunnen bij het minste of geringste verzakken.

Ook hier blijkt weer het voordeel van reddingshonden. Over het algemeen zijn ze lichter dan mensen en bewegen ze voorzichtiger. Hiernaast wordt het gewicht horizontaal verdeeld over vier poten, in plaats van verticaal op twee!

Water zoeken

Door hun geweldige reukvermogen, kan een reddingshond ook mensen onder water vinden. Je kunt hierbij denken aan drenkelingen of vermissingen bij water in de buurt.

De meeste reddingshonden doorzoeken het water via varen op een boot. De begeleider vaart zigzaggend door een stuk zoekveld en noteert de locaties waar de hond iets ruikt. Zo markeren deze punten een kleiner zoekveld, waar een duikteam kan gaan zoeken.

Welke hondenrassen zijn geschikt als reddingshond?

In feite is elke hond die het leuk vindt om een taak uit te voeren geschikt als reddingshond. Toch zijn er een aantal eigenschappen belangrijk: zowel lichamelijk als geestelijk. Deze eigenschappen hebben niet alleen effect op de veiligheid van de hond, maar ook op het succes van zijn missie.

Ten eerste is het belangrijk dat de hond niet te laag op de poten staat. Honden met korte poten kunnen minder grote afstanden afleggen en zijn niet gebouwd op het klauteren door puin. Met water zoeken is dit minder belangrijk.

Middelgrote, soepele honden kunnen zich sneller voortbewegen en hebben weinig moeite met obstakels. Grote honden, zoals bijvoorbeeld de Sint Bernardhonden die lawineslachtoffers zochten, kunnen gevonden personen goed warm houden.

Naast lichaam, heeft ook geest invloed op de geschiktheid als reddingshond.

Rassen die voor het uitvoeren van een specifieke taak gefokt zijn, zoals herders en retrievers, zullen de taken van een reddingshond gemakkelijk oppikken. Hun specifieke raskenmerken zijn namelijk toegespitst op zelfstandigheid, het volbrengen van een taak én de baas gelukkig maken.

Wat wil je nog meer?

Kan ik zelf met mijn hond reddingsteam worden?

Dat klinkt gaaf, samen met je hond de held van de dag worden en mensenlevens redden. Maar kun je zomaar reddingsteam worden?

In Nederland zijn reddingshonden altijd verbonden aan een gerelateerde stichting, die geheel door vrijwilligers bemand wordt.

Je kunt je echter voorstellen, dat bij een reddingsactie veel organisatie en controle komt kijken. Om de reddingsactie zo goed mogelijk te laten verlopen, moeten de vrijwilligers en hun honden goed getraind zijn.

Hierdoor is de keuze om een reddingsteam te gaan versterken niet in een oogwenk gemaakt. Niet alleen tijdens de training, maar ook thuis zul je veel tijd in de opleiding van jou en je hond moeten steken. Hier krijg je geen financiële vergoeding voor, dus het moet in je eigen tijd.

Bij de meeste stichtingen kun je, na een aantal bezoeken om met de training mee te kijken, aangeven dat je geïnteresseerd bent in een plek in het team. Het is belangrijk, dat je tijdens de training interesse en betrokkenheid toont.

Er zijn ook taken waarbij je zonder hond een reddingsteam kunt ondersteunen. Denk hierbij aan de logistieke processen rondom een reddingsactie, zoals communicatie, coördinatie, catering, onderdak en bestuurlijke functies binnen de stichting.