Waarom volgt mijn hond mij overal?

“Mijn hond volgt me overal”, is een klacht die we vaak van hondeneigenaren horen. De trouwe hondenogen blijven onvermoeid op je gericht en verdwijn je uit het zicht? Dan hoor je gelijk trippelende pootjes achter je. Baasje, waar ga je naartoe?

Maar waarom volgen sommigen honden hun eigenaren overal? En kun je dit gedrag afleren? En hoe kun je dit klittenband effect voorkomen?

Waarom volgt een hond zijn baasje overal?

Wanneer een hond zijn  baasje overal volgt, denkt men vaak aan een lief gebaar. Wat een sterke vriendschap, zul je denken. Toch kan dit gedrag een belangrijk signaal zijn over de geestelijke gezondheid van de hond.

De meeste viervoeters laten zo nu en dan merken dat ze blij zijn om hun eigenaar te zien. Lekker knuffelen en spelen of een enthousiaste begroeting als je ’s avonds thuiskomt van werk. Gezellig!

Maar er zijn honden, die hun wens van nabijheid naar een nieuw niveau hebben getild.

Iedereen kent er wel één, zo’n viervoeter die echt overal bij wil zijn. Of je nu op visite gaat, de was ophangt of een grote boodschap wil doen: de hond wil er met zijn neus tussen zitten. Niet altijd even praktisch, natuurlijk.

Het klittenband effect

Gekscherend worden deze types ook wel “Velcro honden” genoemd. Dit zijn honden die als Velcro (Engels voor “klittenband”) aan hun baasje vast zitten. Vaak, hebben ze sterke voorkeur naar één persoon.

Waar komt deze drang om te volgen vandaan?

Het belang van de troep

Om de essentie van deze vraag te kunnen beantwoorden, moeten we terug naar de basis van het gedrag van onze honden. Zijn voorvader, de Euraziatische wolf, leefde in troepen. Zo’n troep gaf het individuele dier bescherming en een grotere kans op voedsel en overleving.

Bij onze moderne hond, zie je nog steeds deze troepvorming. Zelden leven honden solitair, vaak hebben ze een lid van dezelfde familie bij zich of een vriendje.

Komt een hond bij ons in huis wonen, dan kunnen alle aanwezigen daar onderdeel worden van zijn “troep”. Dit kunnen mensen zijn, maar ook andere honden en huisdieren.

Oorzaken van volggedrag bij je hond

Het loont dus om anderen om je heen te hebben. Maar waarom volgt de hond dan alleen zijn baas, en niet de andere huisdieren?

Imprinten: het baasje als mama

Veel honden leven vanaf pup af aan bij ons in huis. Hiervoor staat een wettelijk minimum van 7 weken oud. Maar of je pupje nu 7 of 12 weken oud is, op deze leeftijd is hij nog echt heel klein.

Weg bij zijn mama, broertjes en zusjes kan je pup naar houvast gaan zoeken. Deze steun vinden ze het gemakkelijkst bij degene die het grootste deel van de verzorging op zich neemt.

Zo kan een baasje een moederfiguur worden, dat bescherming en zekerheid biedt. Dus die moesten we maar eens niet uit het oog verliezen, denkt de pup!

Positieve associatie

Of je nieuwe hond nu pup, volwassen of senior is, altijd is er één persoon in huis die het meeste voor hem regelt. Wanneer deze persoon er herhaaldelijk voor zorgt ervoor dat de hond zijn blaas kan legen, eten krijgt en lekker geknuffeld wordt bouwt je viervoeter veel positieve associaties met hem op. Er wordt dus een verband gelegd tussen fijne ervaringen en deze specifieke persoon.

Om zeker te zijn van deze voordelen, concludeert de hond dat hij zoveel mogelijk bij de verzorger in de buurt moet blijven.

Raseigenschappen

Het eeuwig volgen van de baas zien we geregeld voorkomen bij honden die vanuit hun raseigenschappen geselecteerd zijn op hoeden en intensief samenwerken. Zij zijn zeer gefocust op het baasje en krijgen graag hun goedkeuring. Denk hierbij aan Border Collies, maar ook Duitse Herders of Rottweilers.

En wat dacht je van gezelligheid?

Al duizenden jaren leeft de hond zij aan zij met de mens. Ze vonden wederzijdse voordelen in hun samenwerking en leerden elkaar steeds beter begrijpen. Zowel honden als mensen zijn groepsdieren, en laten de ander dus gemakkelijker toe dan een solitair levend dier.

Wij mensen hebben verderop in de tijdlijn zelfs op specifieke eigenschappen bij de hond geselecteerd, die hoog scoren op het willen samenzijn met mensen. Denk hierbij aan veel van de Toy hondenrassen, zoals de Chihuahua, Shih Tzu en het Dwergkeeshondje.

Expertise over het baasje

Hoeveel we ook tijdens het domesticatieproces van de hond van elkaar geleerd hebben, we zijn niet dezelfde diersoort. Dit veroorzaakt geregeld verwarring in de communicatie.

Dit betekent, dat we veel energie moeten stoppen in duidelijke signalen onderling.

Maar voor de hond is dit veel belangrijker dan voor zijn baasje. Hij is immers afhankelijk van deze persoon, met het oog op zijn persoonlijke welzijn.

Die schattende blik die jou geregeld gadeslaat, kan dus aangeven dat hij patronen en herkenbare signalen probeert de herkennen in jouw gedrag. Zo wordt jouw hond een echte expert over zijn baasje!

Heeft een aanhankelijke hond verlatingsangst?

Een hond kan plakkerig gedrag vertonen naar één persoon, om zeker te zijn van bescherming en zorg. Hierdoor kan het lijken, alsof de hond deze persoon gewoon ontzettend cool vindt. Toch is dit vaak degene, waar de hond het meeste van krijgt. 

Ontstaan er dan altijd problemen, wanneer deze persoon niet in de buurt is van de hond? En heeft een plakkerige hond dan altijd verlatingsangst?

Gelukkig is dit niet per definitie het geval.

Een hond kan het gezellig of voordelig vinden om in je buurt te blijven, maar het volggedrag wordt pas problematisch wanneer de hond hier niet mee kan stoppen. Of het contact met andere mensen of dieren volledig probeert te mijden.

Toch is het in alle gevallen belangrijk om gelijk met dit gedrag aan de slag te gaan. Doe je niets of moedig je het gedrag zelfs (misschien onbewust) aan? Dan kan de hond zich zo onzeker gaan voelen zonder directe nabijheid van het baasje, dat dit verlatingsangst kan opleveren.

Hoe kun je het volgen afleren bij je hond?

Wanneer je hond niet meer zonder je kan of geen sociaal contact meer met anderen initieert , heeft het volggedrag een problematische wending genomen. Daarom is het belangrijk om dit op te pakken in de training. Het liefst zelfs, voordat het echt een probleem dreigt te worden.

Dit kunnen we aanpakken via drie kernthema’s:  afleiding, oefening en socialisatie.

Afleiding

De versterkte focus die jouw hond naar zijn baasje heeft ontwikkeld, maakt dit probleem in de training moeilijker én gemakkelijker.

Gemakkelijker, omdat de hond zijn aandacht volledig op jou richt. Moeilijker, omdat deze aandacht bijna niet van het baasje af te stropen is. Om deze reden is dit precies het beginpunt van de training.

Zorg ervoor dat je hond positieve associaties opbouwt in het focussen op andere dingen dan het baasje. Denk hierbij aan een heerlijk gevulde Kong, een gek speeltje of interactie met een ander dier.

Blijf hierbij op dezelfde plek, zodat je in het zicht bent voor je hond. Gaat hij goed op in zijn andere bezigheid? Dan kun je gaan oefenen met je eigen beweging. Dit kan lopen zijn, maar ook slechts het bewegen van je voet.

Het belangrijkste principe hierbij is, dat je hond wordt beloond door het negeren van jouw bezigheden.

Staat je hond gelijk op om je te volgen? Wijs hem dan kalm op zijn onweerstaanbare bezigheid en ga terug naar je plek. Zodra je hond is afgeleid,  probeer je het opnieuw.

Oefening

Oefening baart kunst, waarbij het vooral belangrijk is om rust en duidelijkheid in het proces te houden. Gaat de afleiding oefening binnen goed, dan kun je deze op andere plekken gaan herhalen. Laat de interactie met anderen iets positiefs brengen, zoals een aai, iets lekkers of een leuk spel.

Socialisatie

Deze goede ervaringen met interactie geven je hond een basis cursus socialisatie. Het oefenen betekent namelijk niet, dat elke ervaring per definitie positief voor hem moet uitpakken. Soms heeft een andere hond geen zin om te spelen of lopen mensen gewoon door wanneer je hond contact probeert te maken.

Ook dit is een belangrijke les in het leerproces van je hond.

Hierdoor wordt hij onderdeel van het geheel, maar leert dat hij niet altijd de bevestiging krijgt waar hij om vraagt. Door je hond op den duur naar veel verschillende plekken mee te nemen en te oefenen, krijgt hij steeds beter beeld op zijn plek in de grote groep die zijn omgeving vormt.

En dat is een les, die hem zijn hele leven zal ondersteunen!

Het voorkomen van een plakkerige hond

Bij extreme volgzaamheid is voorkomen natuurlijk beter dan genezen. Maar hoe pak je dit ingewikkelde concept vanuit de basis aan?

Individuele behoeften

Wees je bewust van de individuele benodigdheden die je hond een comfortabele omgeving voor zijn natuurlijke gedrag geven. Verdiep je in zijn rasspecifieke eigenschappen en probeer zijn voor- en afkeuren te ontdekken. Dit maak je het gemakkelijkst zichtbaar door je hond in veel verschillende situaties waar te nemen, wat ook een belangrijk deel is van zijn socialisatie.

Rust en regelmaat

Belangrijker nog dan training en socialisatie, is rust en regelmaat. Het drukke mensenleven zit voor de natuurlijke principes van je hond vol contradicties. Wees zijn gids in de wirwar van gebeurtenissen en regels, zodat hij een duidelijke rode lijn kan vinden in wat van hem verwacht wordt.

Om te zorgen dat je hond ruimte heeft om te leren, heeft hij een kalm, veilig plekje nodig waar hij meerdere keren per dag tot rust kan komen. Hiernaast geeft een voorspelbaar patroon van belangrijke gebeurtenissen, zoals voertijd en wandelen, grip op de dagindeling.

Begrip is de basis voor één van de belangrijkste eigenschappen van een gezonde hond in balans: zelfvertrouwen.

Zelfvertrouwen

Zelfvertrouwen geeft je hond kans om te leren en helpt problemen zoals angst en agressie te voorkomen. Daarom is het belangrijk, dat je vanaf dag één met het opbouwen hiervan aan de slag gaat. Geef je hond voorspelbaarheid, maar daag hem uit om zijn horizon te verbreden en nieuwe dingen te ontdekken.

Zo worden jullie de beste gelijkwaardige maatjes!