De intelligentie van een hond testen met IQ test

De intelligentie van een hond testen is een lastig onderwerp.

Want wat is intelligentie eigenlijk?

En wat betekent het, wanneer je een (minder) intelligente hond hebt?

In dit artikel verdiepen we ons in meetbare slimheid bij honden.

Intelligentie van een hond testen

Bij de intelligentie van een hond testen komen enkele belangrijke vragen naar voren. Wat is intelligentie eigenlijk? En aan de hand van welke elementen kan je dit testen?

Maar weinig liefhebbers zul je horen toegeven dat “hun” hondenras verminderd intelligent is. Niet iedereen hoeft het slimste jongetje van de klas te zijn en intelligentie is opgebouwd uit vele, verschillende kwaliteiten.

Toch is er wel degelijk verschil tussen de slimheid van onze moderne hondenrassen. En niet alleen genen (erfelijke factoren) zijn hierbij beslissend. Ook de omgeving van het dier wakkert bepaalde slimheden aan.

Intelligentie bij honden

De Dikke van Dale beschrijft intelligentie als het “verstandelijk vermogen”. Over een specifiekere beschrijving en vooral de inhoud van dit woord bestaat al jaren discussie binnen de psychologie. Intelligentie zou onder andere te maken hebben met het probleemoplossend vermogen, maar ook met ruimtelijk inzicht, inleving en het onthouden en in praktijk stellen van theorie (leervaardigheid).

Over de jaren heen zijn er verschillende pogingen gedaan vanuit de dierwetenschap om intelligentie van dieren meetbaar te maken. Dit blijkt erg ingewikkeld, omdat veel testen nauw samenhangen met de motivatie van een dier.

Een voorbeeld: test een hond op het vinden van een snoepje, terwijl deze hond niet voedsel- maar speelgoedgericht is. Deze hond kan bij een voedsel- gerichte IQ test de score “niet intelligent” halen, terwijl hij bij testen rond een speelbal wellicht superintelligent zou scoren.

Hiernaast spelen factoren zoals angst en zelfverzekerdheid een rol. Ook het hondenras kan interpreteren van de IQ test lastig maken. Wij mensen selecteren binnen een ras namelijk al eeuwen op bepaalde eigenschappen.

Onderzoek

In 2016 ontwierpen wetenschappers Rosalind Arden en Mark James Adams een 6-delige intelligentietest voor honden, die getest werd op 68 Border Collies.

Deze honden werden getest in drie onderdelen. Bij de “omleiding” test werd een voedselbeloning achter een doorschijnende afscheiding geplaatst. Deze afscheiding was eerst kort in afmeting, toen wat langer, daarna V-vormig en als laatst een klein doolhofje. Men hield het aantal seconden bij tot de hond de beloning bereikt had.

Vervolgens wees de onderzoeker willekeurig naar één van twee omgekeerde bekers op de grond. Onder de niet aangewezen beker zat een voedselbeloning. Men telde in 10 sessies de keren dat de hond de aanwijzing van de onderzoeker volgde.

Als laatst kreeg de hond twee borden met eten te zien, één met een kleine en één met een grote portie. Men telde in 8 sessies de keren dat de hond voor de grotere portie koos.

Arden en Adams zagen, dat honden die hoog scoorden op het ene deel van de test, ook hoog scoorden bij het andere deel. Dit wordt ook gezien bij het testen van menselijk IQ. Hiernaast werden duidelijke en significante (niet op toeval beruste) verschillen in scores waargenomen.

IQ test voor je hond

Maar niet iedereen heeft een wetenschappelijk onderzoekscentrum bij de hand om de slimheid van zijn hond te testen. Hoe kom je er zelf achter, hoe slim je hond is?

Het onderzoek van Arden en Adams geeft ons een goede basis om zelf wat testonderdelen uit te zetten. Neem een stopwatch en doe de volgende oefeningen met je hond.

1. Snoepje onder een handdoek

Laat je hond zijn voedselbeloning zien en leg deze vervolgens onder een handdoek op de grond, op zo’n 1,5 meter afstand. Meet hoeveel seconden het duurt voordat je hond het snoepje te pakken heeft.

2. Snoepje onder de bank

Laat de hond zijn voedselbeloning zien en leg deze vervolgens onder de bank. De hond moet het snoepje niet met zijn bek, maar wel met zijn poten kunnen bereiken. Meet het aantal seconden.

3. Snoepje achter de bank

Laat de hond zijn beloning zien en leg deze vervolgens uit het zicht weg, bijvoorbeeld achter de bank. Meet het aantal seconden.

4. Snoepje op de bank

Laat het snoepje zien en loop achter de bank langs . Leg het snoepje vervolgens uit het zicht, op het zitgedeelte van de bank. Meet het aantal seconden, voorwaarde is dat je hond groot genoeg is om het snoepje te kunnen zien wanneer hij rechtop staat!

5. Welke beker?

Zet twee bekers ondersteboven en stop stiekem onder één beker de beloning. Vraag de aandacht van de hond en wijs naar de beker waar geen beloning onder zit. Tel in 10 sessies hoe vaak je hond jouw aanwijzing volgt, wissel de kant van de beloningsbeker af.

6. Borden 

Leg op twee borden wat lekkers neer. Één van de borden moet duidelijk meer gevuld zijn. Laat beide borden zien aan de hond en tel in 10 sessies hoe vaak de hond voor het volste bord kiest bij het loslaten.

Puntentelling IQ test voor je hond

Onderdeel 1: Snoepje onder een handdoek

Na hoeveel seconden heeft de hond het snoepje?

Minder dan 30 seconden: 5 punten, 30 tot 60 seconden: 4 punten, 60 tot 90 seconden: 3 punten, 90 tot 120 seconden: 2 punten, 120 tot 150 seconden: 1 punt, langer dan 150 seconden: 0 punten.

Onderdeel 2 en 3: Snoepje onder en achter de bank

Na hoeveel seconden heeft de hond het snoepje? Tel deze testonderdelen apart!

Minder dan 60 seconden: 5 punten, 60 tot 90 seconden: 4 punten, 90 tot 120 seconden: 3 punten, 120 tot 150 seconden: 2 punten, 150 tot 180 seconden: 1 punt, langer dan 180 seconden: 0 punten.

Onderdeel 4: Snoepje op de bank

Na hoeveel seconden heeft de hond het snoepje?

Minder dan 90 seconden: 5 punten, 90 tot 120 seconden: 4 punten, 120 tot 150 seconden: 3 punten, 150 tot 180 seconden: 2 punten, 180 tot 210 seconden: 1 punt, langer dan 210 seconden: 0 punten.

Onderdeel 5: De bekers

Hoe vaak volgde de hond jouw aanwijzing?

9 of 10 keer: 5 punten, 7 of 8 keer: 4 punten, 5 of 6 keer: 3 punten, 3 of 4 keer:  2 punten, 1 of 2 keer: 1 punt, 0 keer: o punten.

Onderdeel 6: De borden

Hoe vaak koos de hond het volste bord?

9 of 10 keer: 5 punten, 7 of 8 keer: 4 punten, 5 of 6 keer: 3 punten, 3 of 4 keer:  2 punten, 1 of 2 keer: 1 punt, 0 keer: o punten.

Uitslag IQ test voor je hond

Hoeveel punten heeft jouw hond gescoord?

25 tot 30 punten: Jij hebt een Einstein in huis!

20 tot 25 punten: Jouw hond is een echte slimmerik.

15 tot 20 punten: Deze hond kan het prima volgen.

10 tot 15 punten: Met wat hulp van het baasje, snapt deze viervoeter het wel!

5 tot 10 punten: Jouw hondje vindt dit allemaal maar een beetje verwarrend.

Minder dan 5 punten: Jouw viervoeter zit heerlijk met zijn hoofd in zijn eigen wereldje.

Intelligentiespelletjes met je hond

Toch is het lastig om de intelligentie van je hond op deze manier te testen. Rassen zoals Border Collies zijn compleet geselecteerd op het zelfstandig nemen van beslissingen en volgen van (ingewikkelde) aanwijzingen, waar Duitse Herders meer geleerd hebben om te volgen en Mastiffs geselecteerd zijn op waken.

Daarom is het altijd belangrijk om het brein van je hond bezig te houden. Ook al zijn sommigen er niet voor gefokt, met de juiste motivatie en beloning zijn de meesten er wel voor te porren. Dit verbetert jullie onderlinge communicatie en band.

Zorg voor afwisseling in jullie activiteiten en neem kleine stapjes in de training. Zo blijft je hond scherp en gemotiveerd. Hiernaast zijn allerlei intelligentiespelletjes te verkrijgen, zoals hondenpuzzels.

En wat dacht je van zoekspelletjes in huis? Deze kan je naar hartenlust uitbreiden en combineren.

Veel plezier!