Ziekte van Addison bij de honden

De ziekte van Addison bij de hond kan in korte tijd voor heftige gezondheidsklachten zorgen.

Een aantal hondenrassen zijn specifiek gevoelig voor deze aandoening. Wees dus bij algehele malaise en zwakte altijd alert.

Hoe herken je de ziekte van Addison?

Waardoor wordt deze aandoening veroorzaakt?

En kun je dit voorkomen?

Lees hier alles over deze bijzondere ziekte.

Wat is de ziekte van Addison bij de hond?

De ziekte van Addison bij de hond is een ernstige aandoening, die plotseling voor heftige klachten kan zorgen. Deze aandoening wordt ook wel hypoadrenocorticisme genoemd. De Engelse arts Thomas Addison beschreef deze ziekte voor het eerst, bij mensen weliswaar, in het jaar 1855.

Het probleem van deze ziekte heeft te maken met de mogelijkheid tot hormoonproductie van de bijnieren. De bijnieren zijn twee klieren, die in het lichaam naast de nieren gelokaliseerd zijn.

In de schors (buitenste laag) van deze klieren worden twee hormonen aangemaakt: cortisol (een glucocorticoïde) en aldosteron (een mineralcorticoïde).

Cortisol heeft een belangrijke functie in het slaap- en waakritme, de voedselvertering en het immuunsysteem. Maar ook, is dit hormoon bekend als stressindicator. In stressvolle situaties komt dit middel vrij, waarbij het dier klaar wordt gemaakt voor de vecht- en vluchtrespons.

Aldosteron regelt de water- en mineralen balans in het lichaam, door het uitwisselen van natrium tegen kalium tijdens het urinevormingsproces. Hierdoor wordt ook de bloeddruk geregeld. Hiernaast zorgt deze stof ervoor dat je niet teveel vocht en natrium kwijtraakt, door een proces wat terugresorptie (heropname) heet.

Het functioneren van de bijnier wordt geregeld door de hypofyse. De hypofyse wordt ook wel het hersenaanhangsel genoemd, en is een kleine klier in het midden van het brein. De scheidt vele typen hormonen uit, waaronder ACTH (adrenocorticotroop hormoon).

Dit hormoon geeft de bijnieren een signaal, dat ze hormonen moeten gaan produceren. Bij de ziekte van Addison, gaat het hier mis.

Oorzaak

Het ontstaan van de ziekte van Addison bij de hond is nog gehuld in mysteries.

We gaan er nu echter van uit, dat deze aandoening veroorzaakt wordt door een auto-immuunreactie in het lichaam. Het immuunsysteem raakt in de war, waardoor het de bijnieren aanvalt.

Ook een tumor op de bijnieren kan voor schade en functieverlies zorgen. Hierdoor raakt de aanmaak van cortisol en aldosteron verstoord.

Maar de hypofyse houdt dit nauwlettend in de gaten. Wanneer de productie slinkt, stuurt deze hersenklier meer ACTH naar de bijnieren. Meer hormonen aanmaken, alsjeblieft!

Reuen en jonge honden hebben een verhoogde kans op het ontwikkelen van deze problematiek.

Symptomen

Opvallend genoeg kan een hond prima functioneren met minder bijnierhormonen in het lichaam. Er zullen zich pas klachten vormen, wanneer 90% van de hormoonproductie gestaakt is.

Maar vergis je niet. Vanaf dit punt, kan het ineens ontzettend hard gaan.

De eerste symptomen zijn vrij algemeen, zoals:

• Algehele zwakte
• Bloed in ontlasting
• Braken
• Buikpijn
• Diarree
• Flauwtes
• Minder eten
• Veel drinken
• Veel plassen
• Vermagering

Door bovenstaande symptomen denkt men vaker aan een nierprobleem dan aan de ziekte van Addison. Komt de hond echter in een acute crisis terecht? Dan treden de volgende symptomen op:

• Extreme zwakte
• Shock
• Uitdroging
• Verlaagde bloeddruk
• Verlaagde lichaamstemperatuur
• Vertraagde, zwakke hartslag

Hierbij kan de hond binnen korte tijd komen te overlijden.

Diagnose stellen

Door deze vage, algemene symptomen kan de dierenarts alleen een juiste diagnose stellen door bloedonderzoek. Er wordt een monster afgenomen, waarin de natrium- en kaliumhuishouding bekeken wordt. Bij de ziekte van Addison is het natrium hierbij sterk verlaagd en het kalium te hoog.

Dit komt door het tekort aan aldosteron, waardoor de natrium-kalium uitwisseling niet goed meer kan plaatsvinden. Door het natriumtekort wordt de heropname van vocht geblokkeerd, waardoor vochttekort optreedt en de bloeddruk daalt.

Het teveel aan kalium doet de hartslag dalen.

Is dit het geval, dan zal er een ACTH-stimulatie test plaatsvinden. Men spuit hierbij ACTH in de bloedbaan, en neemt 90 minuten later weer een bloedmonster af. Zijn er geen bijnierhormonen (m.n. cortisol) aangemaakt in reactie op de ACTH, dan kan de ziekte van Addison bevestigd worden.

Door het tekort aan cortisol zal de bloedsuikerspiegel dalen en de hond zal zich misselijk en vermoeid voelen. Hiernaast zullen ook de nierwaarden en witte bloedcellen (soldaten van het immuunsysteem) verhoogd zijn.

Behandelen

Voor de behandeling moet de hond zo snel mogelijk aan het infuus, om de natrium-kalium balans terug te vinden. Hierbij krijgen ze vocht en corticosteroïden toegediend.

Hierna zal de hond levenslang medicatie toegediend moeten krijgen. Dit vult het tekort aan hormonen aan, zodat de natrium-kaliumverhouding in balans blijft. De hond krijgt hier doorgaans tabletten voor.

Een injectiemiddel beschikbaar hebben, is echter ook van belang. Er kunnen namelijk situaties voorkomen waarbij de hond geen tabletten kan innemen, zoals herhaaldelijk braken.

Hiernaast moet stress zoveel mogelijk vermeden worden. Het hondenlichaam gebruikt hiervoor extra cortisol, waardoor de voorraad die door de medicatie gegeven is snel wordt opgebruikt. Dit kan een crisis veroorzaken, met ernstige gevolgen.

Ook uitdroging dient te allen tijde voorkomen te worden, dit brengt namelijk extra risico met zich mee.

Voorkomen

Wat betreft de algehele verzorging van je hond, kun je niet voorkomen dat de ziekte van Addison zich manifesteert. De hond heeft het, of heeft het niet.

Wel wijst onderzoek aan, dat erfelijkheid hierbij een rol speelt. Het is dus wijs om met aangetaste ouderdieren niet (meer) te fokken. Op deze manier kun je de aanleg van het ras verminderen.

Er zijn namelijk enkele hondenrassen, waarbij deze ziekte vaker dan gemiddeld optreedt. Denk hier bij aan:

• Airedaile Terriër
• Bearded collie
• Duitse Dog
• Duitse Herder
• Duitse Staande
• Engelse Springer Spaniël
• Hollanse Herder
• Leonberger
• Medium-maat Poedel
• Nova Scotia Duck Tolling Retriever
• Portugese waterhond
• Sint Bernardhond
• West Highland White Terriër

Wanneer je weet dat je hond een vergrote kans heeft op het ontwikkelen van deze ziekte, kun je beter letten op eventuele symptomen. Voelt je hond zich niet goed en bezoek je een dierenarts? Bespreek dan altijd de mogelijkheid van deze ziekte.